Uitspraken

Tussen partijen is in geschil of de laatste tussen hen gesloten arbeidsovereenkomst per 21 juni 2023 van rechtswege is geëindigd.

Niet in geschil is, dat in artikel 15 van de arbeidsovereenkomst een ontbindende voorwaarde is opgenomen, inhoudende dat de werknemer steeds over een - in dit geval - geldige verblijfsvergunning beschikt, bij gebreke waarvan de arbeidsovereenkomst per direct en zonder dat voorafgaande opzegging is vereist, eindigt (zie randnummer 2.2). Verder zijn partijen het erover eens dat de geldigheidsduur van de verblijfsvergunning van [verzoeker] op 21 juni 2023 was verstreken en dat zij op dat moment nog niet beschikte over een beslissing van de IND op haar aanvraag tot verlenging van de geldigheidsduur van haar verblijfsvergunning. Deze beslissing ontving zij op 29 juni 2023 (zie randnummer 2.10).

ICS heeft zich in haar brief van 22 juni 2023 (overweging 2.9) - kort samengevat - op het standpunt gesteld dat de arbeidsovereenkomst per 21 juni 2023 van rechtswege is geëindigd als gevolg van het in vervulling gaan van de in artikel 15 van de arbeidsovereenkomst opgenomen ontbindende voorwaarde. Dit is door [verzoeker] weersproken. In deze zaak moet daarom de vraag worden beantwoord of de ontbindende voorwaarde in artikel 15 van de arbeidsovereenkomst rechtsgeldig is c.q. of ICS zich rechtsgeldig op deze ontbindende voorwaarde kan beroepen.

[verzoeker] voert aan dat ICS op de stoel van de IND is gaan zitten door te stellen dat [verzoeker] niet (meer) voldoet aan de voorwaarden voor een verblijfsvergunning. Volgens [verzoeker] is het aan de IND om te beoordelen of zij (met terugwerkende kracht) haar verblijfsstatus verliest en of zij beschikt over een “geldige verblijfsvergunning en/of tewerkstellingsvergunning of een gecombineerde vergunning voor verblijf en arbeid”. Voor zover al zou moeten worden geoordeeld dat de ontbindende voorwaarde verenigbaar is met het wettelijk stelsel, heeft het beroep van ICS daarop er volgens [verzoeker] niet toe geleid dat de arbeidsovereenkomst per 21 juni 2023 is geëindigd. Zij heeft binnen de gestelde termijn de aanvraag tot verlenging van de verblijfsvergunning ingediend en verbleef - hangende de procedure bij en in afwachting van de beslissing van de IND - rechtsgeldig in Nederland. ICS had de werksituatie eenvoudigweg kunnen “bevriezen” in afwachting van de beslissing van de IND, die op korte termijn zou volgen. Zij ( [verzoeker] ) heeft haar uiterste best gedaan om tijdig voor verlenging van de geldigheidsduur van haar verblijfsvergunning zorg te dragen, maar gebleken is dat de bij de IND bestaande werkdruk haar in de weg zat. Het door ICS gedane beroep op de ontbindende voorwaarde is dan ook onredelijk. Dit geldt temeer, omdat [verzoeker] ziek is, zij slechts gedurende een zeer korte periode (van 21 tot 29 juni 2023) niet beschikte over een geldige verblijfsvergunning en de verblijfsvergunning door de IND met terugwerkende kracht is toegekend, zodat van een periode zonder geldige verblijfsvergunning feitelijk geen sprake is geweest, aldus [verzoeker] .

De voor de arbeidsovereenkomst kenmerkende bescherming van de werknemer, die onder meer tot uiting komt in het wettelijk stelsel van het ontslagrecht, brengt mee dat de geldigheid van een ontbindende voorwaarde in een arbeidsovereenkomst slechts bij uitzondering kan worden aanvaard. Door de Hoge Raad is bepaald dat het opnemen van een ontbindende voorwaarde in de arbeidsovereenkomst onder bepaalde omstandigheden mogelijk is, indien is voldaan aan drie elementen. Het opnemen van een ontbindende voorwaarde mag i) geen strijdigheid opleveren met het stelsel van het ontslagrecht, ii) de vervulling van de ontbindende voorwaarde dient objectief te worden bepaald en iii) na de vervulling moet geen invulling meer kunnen worden gegeven aan de arbeidsovereenkomst.

In de eerste plaats is niet (onderbouwd) gesteld en evenmin gebleken dat in dit geval het opnemen van de betreffende ontbindende voorwaarde op zichzelf genomen in strijd is met het ontslagstelsel. De ontbindende voorwaarde is niet in strijd met enige wettelijke bepaling dan wel een opzegverbod. Door ICS is verder onweersproken aangevoerd en onderbouwd dat een buitenlandse werknemer op grond van de wet dient te beschikken over een geldige verblijfsvergunning om werkzaamheden voor haar (dan wel een andere Nederlandse werkgever) te mogen verrichten. Zij wijst in dit verband op het bepaalde in artikel 2 lid 1 van de Wet arbeid vreemdelingen. Ter toelichting daarop heeft ICS gesteld, dat zij een groot schoonmaakbedrijf exploiteert met ruim 2.400 werknemers, waarvan circa 10% over een tewerkstellingsvergunning of verblijfsvergunning beschikt, waardoor zij als bedrijf onder een vergrootglas ligt bij de Arbeidsinspectie. In het licht daarvan is en was het eisen van een geldige verblijfsvergunning in dit geval dan ook geoorloofd en gerechtvaardigd.

In de tweede plaats kan niet gesteld worden dat het vervullen van de ontbindende voorwaarde niet objectief bepaald kan worden en afhankelijk is gesteld van de subjectieve waardering van één partij. Het al dan niet afgeven van een verblijfsvergunning gebeurt door de IND en het verkrijgen van een verblijfsvergunning is niet afhankelijk van de wil van partijen. [verzoeker] heeft - door ondertekening van de arbeidsovereenkomst - ingestemd met de ontbindende voorwaarde, zodat deze voorwaarde wordt geacht tussen partijen te zijn overeengekomen.

Omdat voor het verrichten van werkzaamheden voor/bij ICS een verblijfsvergunning wettelijk verplicht is, kan geen invulling worden gegeven aan de arbeidsovereenkomst indien de werknemer ( [verzoeker] ) niet over zodanige vergunning beschikt. Zonder verblijfsvergunning is het niet mogelijk om werkzaamheden te verrichten voor/bij ICS. Aan het hiervoor genoemde derde element is daarom ook voldaan.

Het bovenstaande leidt tot de (tussen)conclusie dat de ontbindende voorwaarde (rechts)geldig is. Dit neemt echter niet weg dat een op zichzelf (rechts)geldige ontbindende voorwaarde toepassing kan missen, indien de toepassing daarvan in de gegeven omstandigheden naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar zou zijn (artikel 6:248 lid 2 BW) en/of in strijd zou zijn met het goed werkgeverschap (artikel 7:611 BW). Daarvan is in dit geval sprake, waartoe als volgt wordt overwogen.

Als niet, althans onvoldoende, weersproken staat vast dat ICS op de hoogte was van het feit dat [verzoeker] op 29 maart 2023 de aanvraag tot verlenging van de geldigheidsduur van haar verblijfsvergunning had ingediend bij de IND, dat de partner van [verzoeker] ( [B] ) ICS op de hoogte heeft gehouden van de voortgang van de procedure en dat [verzoeker] - hangende deze procedure - rechtmatig verblijf had in Nederland. [B] en de leidinggevende van [verzoeker] ( [A] ) hebben op 20 en 21 juni 2023 via WhatsApp nog met elkaar gecorrespondeerd, waarbij door [B] onder meer kenbaar is gemaakt dat de IND op 26 juni 2023 een beslissing zou nemen op de aanvraag van [verzoeker] en dat - kort gezegd - in dat kader geen problemen verwacht werden. Uiteindelijk volgde de beslissing van de IND op 29 juni 2023, waarbij de geldigheidsduur met terugwerkende kracht is verlengd van 21 juni 2018 tot 21 juni 2028 (zie randnummer 2.10).

Gelet op de (financiële) belangen van [verzoeker] , het feit dat zij rechtmatig in Nederland verbleef hangende de procedure bij de IND, het feit dat zij op dat moment arbeidsongeschikt was (en nog steeds is) en ICS ervan op de hoogte was dat de beslissing van de IND op (zeer) korte termijn zou volgen, had van ICS verwacht mogen worden deze beslissing af te wachten. In dit verband is nog van belang dat ICS - onder verwijzing naar artikel 2 van de Wet arbeid vreemdelingen - weliswaar aanvoert dat het haar verboden is een vreemdeling in Nederland arbeid te laten verrichten zonder dat hij/zij in het bezit is van een gecombineerde vergunning voor het verrichten van werkzaamheden, maar vaststaat dat [verzoeker] vanwege haar arbeidsongeschiktheid wegens ziekte niet binnen afzienbare termijn arbeid kon en kan verrichten voor ICS. Dat het ICS was verboden om [verzoeker] - hangende de procedure bij de IND - in dienst te hebben, zonder dat zij feitelijk arbeid voor haar verrichtte, is door ICS niet gesteld en evenmin gebleken.

De conclusie is dat toepassing van de ontbindende voorwaarde door ICS in de gegeven omstandigheden in strijd is met de redelijkheid en billijkheid c.q. de norm van goed werkgeverschap. Dit betekent dat er in deze procedure van moet worden uitgegaan dat de arbeidsovereenkomst niet per 21 juni 2023 is geëindigd en evenmin op enige andere datum bij gebrek aan een geldige reden tot beëindiging van de arbeidsovereenkomst.

De door [verzoeker] verzochte verklaring voor recht dat het dienstverband met ICS niet ten einde is gekomen per 21 juni 2023, zal - gelet op wat hiervoor is overwogen - worden toegewezen.

[verzoeker] heeft verzocht te gelasten dat zij binnen uiterlijk twee dagen tewerk wordt gesteld in haar functie van schoonmaakster met alle daarbij behorende taken, een en ander op straffe van verbeurte van een dwangsom. Dit verzoek is op deze wijze niet toewijsbaar, omdat [verzoeker] tot op heden geheel arbeidsongeschikt is wegens ziekte. Het verzoek zal daarom worden toegewezen in die zin dat ICS zal worden veroordeeld om [verzoeker] in de gelegenheid te stellen tot het hervatten van haar werkzaamheden in de functie van schoonmaakster met alle daarbij behorende taken, vanaf het moment dat zij weer (geheel dan wel gedeeltelijk) arbeidsgeschikt is. Er is geen aanleiding om als prikkel tot nakoming een dwangsom aan deze veroordeling te verbinden. Dat daartoe wél aanleiding bestaat, is door [verzoeker] niet, althans onvoldoende, onderbouwd.

Aangezien tussen partijen nog sprake is van een arbeidsovereenkomst, en ICS geen andere verweren heeft aangevoerd waarom zij het loon niet zou hoeven betalen, is het verzoek strekkende tot loondoorbetaling toewijsbaar als onder de beslissing is vermeld. Hetzelfde geldt voor het verzoek strekkende tot het ter beschikking stellen van loonstroken. Ook ten aanzien van dit laatste verzoek is er, bij gebreke van een deugdelijke onderbouwing, geen aanleiding om aan deze veroordeling een dwangsom te verbinden.

Vaststaat dat ICS het aan [verzoeker] toekomende achterstallige loon vanaf 22 juni 2023 niet tijdig heeft betaald, zodat zij de wettelijke verhoging als bedoeld in artikel 7:625 BW verschuldigd is. ICS heeft geen feiten of omstandigheden aangevoerd die aanleiding geven tot matiging van deze verhoging.

De verzochte wettelijke rente over het achterstallige loon en over de wettelijke verhoging vanaf het tijdstip van opeisbaarheid zal worden toegewezen, omdat deze niet, althans onvoldoende, is betwist en op de wet is gegrond.

[verzoeker] verzoekt ICS te veroordelen tot betaling van de buitengerechtelijke incassokosten op de voet van artikel 6:96 lid 2 sub c BW. In het verzoekschrift (in het inhoudelijke deel noch in het concreet geformuleerde verzoek) is echter geen concreet bedrag vermeld, zodat dit verzoek als onvoldoende onderbouwd zal worden afgewezen.

De overige (subsidiaire) verzoeken van [verzoeker] en de door ICS daartegen gevoerde verweren, behoeven - gelet op wat hiervoor is overwogen - geen bespreking meer.

ICS zal als de grotendeels in het ongelijk gestelde partij worden veroordeeld in de kosten van de procedure.

De door [verzoeker] verzochte veroordeling in de nakosten is in het kader van deze procedure slechts toewijsbaar voor zover deze kosten op dit moment al kunnen worden begroot. De nakosten zullen dan ook worden toegewezen op de wijze als onder de beslissing is vermeld.

Uit het voorgaande vloeit voort dat de door ICS verzochte verklaring voor recht dat het ontslag van 22 juni 2023 rechtsgeldig is gegeven, zal worden afgewezen.

ICS zal als de in het ongelijk gestelde partij worden veroordeeld in de kosten van de procedure.