Uitspraken

Deze zaak heeft betrekking op de verkoop van contante dollars door verdachte en diens medeverdachten [medeverdachte 1] , [medeverdachte 2] en [medeverdachte 3] aan Venezolanen. Een en ander speelt zich af tegen de achtergrond van de zwarte valutamarkt in Zuid-Amerikaanse landen zoals Venezuela die is veroorzaakt door van overheidswege opgelegde valutabeperkingen.

In 2013 is door de Financial Intelligence Unit (verder FIU) onderzoek ingesteld naar meldingen door de ING BANK NV (verder ING) van ongebruikelijke transacties op een bankrekening ten name van [bedrijf 3] NV (verder [bedrijf 3] ). De ING vond de transacties qua aantallen en bedragen niet passen bij de aard en doelstelling van de onderneming. Naar aanleiding van de geconstateerde ongebruikelijke transacties is de ING vragen gaan stellen die werden beantwoord door verdachte. Omdat deze vragen niet naar tevredenheid werden beantwoord, deed de ING vervolgens melding aan de FIU.

[bedrijf 3] werd op 3 juli 2009 opgericht in Curaçao. Volgens de statuten was het doel van de vennootschap het optreden als handelsagent en handelsvertegenwoordiger, de handel in, en de distributie van pharmaceutische producten. Op 17 maart 2010 wordt [bedrijf 3] als buitenlandse rechtspersoon ingeschreven bij de Kamer van Koophandel in Nederland als een in Amsterdam gevestigde verkoper van farmaceutische producten. Aanvankelijk luidde de naam van [bedrijf 3] voluit [bedrijf 4] NV, in 2013 wijzigde dit naar [bedrijf 3] NV. Ook de handelsdoelstelling wijzigde. Dit was niet langer de verkoop van farmaceutische producten, maar de verkoop van kleding. Verdachte en medeverdachten [medeverdachte 1] en [medeverdachte 2] zijn in deze rechtspersoon aangesteld als directeur/ bestuurder. Medeverdachte [medeverdachte 3] is ingeschreven met een beperkte volmacht tot vertegenwoordiging.

Door inspecteur van politie [verbalisant] van de FIU is proces-verbaal opgemaakt op 12 juni 2014. Dit proces-verbaal vormt de eerste aanleiding voor onderzoek Cymbal. Op 6 juli 2015 heeft er een actiedag plaatsgevonden waarbij – onder meer – het bedrijfspand aan de [adres 4] te Curaçao werd doorzocht. Er zijn grote hoeveelheden pinterminals, creditcards en contante geldbedragen aangetroffen.

Raamwerkovereenkomst

Op de regiezitting van 27 mei 2019 in de zaak van verdachte heeft de officier van justitie aangekondigd dat hij in gesprek was met de verdediging over de afdoening van de zaak. De officier van justitie kondigde aan, dat dit gesprek mogelijk tot een vordering wijziging van de tenlastelegging zou leiden. Het Openbaar Ministerie heeft daarop op 19 juni 2019 een overeenkomst gesloten met verdachte en medeverdachten [medeverdachte 1] en

[medeverdachte 2] . Deze overeenkomst is later getekend door partijen. De rechtbank heeft de ondertekende overeenkomst bij e-mail van 15 juli 2019 ontvangen.

Het Openbaar Ministerie heeft in dit kader op 19 juli 2019 een wijziging van de tenlastelegging gevorderd, die de rechtbank op diezelfde datum heeft toegewezen. De rechtbank komt onder 7.1 terug op deze (raamwerk)overeenkomst.

Het Openbaar Ministerie heeft zich op het standpunt gesteld dat de ten laste gelegde feiten wettig en overtuigend bewezen kunnen worden.

Feit 1: witwassen

Het Openbaar Ministerie heeft zich op het standpunt gesteld dat het ten laste gelegde feit wettig en overtuigend bewezen kan worden. De gehele omzet van de valutahandel (het swipen) is volgens het Openbaar Ministerie afkomstig uit misdrijven en het gronddelict betreft volgens het Openbaar Ministerie valsheid in geschrifte of oplichting van de toezichthouder in Venezuela (de CADIVI). De CADIVI is onder valse voorwendselen bewogen tot afgifte van het tegoed aan dollars op de creditcards. Verdachte is medepleger van witwassen.

Feiten 2 en 3: valsheid in geschrift en oplichting

Het Openbaar Ministerie heeft zich op het standpunt gesteld dat wettig en overtuigend bewezen kan worden dat verdachte feitelijk leiding heeft gegeven aan de door de in de tenlastelegging genoemde rechtspersonen gepleegde valsheid in geschrift en oplichting.

De verdediging heeft vrijspraak van het onder 3 ten laste gelegde bepleit, omdat het causale verband dat voor oplichting is vereist, ontbreekt. Het oplichtingsmiddel heeft de banken en financiële instellingen er niet toe bewogen om de in de tenlastelegging genoemde handelingen te verrichten.

Feit 3: oplichting

De rechtbank is van oordeel dat wettig en overtuigend bewezen is dat verdachte het onder 3 ten laste gelegde feit heeft begaan. De rechtbank overweegt daartoe het volgende.

Om de illegale valutahandel mogelijk te maken werd in de sfeer van de in de tenlastelegging genoemde rechtspersonen valsheid in geschrift gepleegd. Verdachte heeft dit bekend. Onder meer met behulp van die valse geschriften werden de banken en financiële instellingen er toe bewogen om overeenkomsten met de in de tenlastelegging genoemde rechtspersonen te sluiten en financiële diensten aan hen te verlenen.

Dat de oplichtingsmiddelen de banken en financiële instellingen er toe hebben bewogen om de in de tenlastelegging genoemde handelingen te verrichten, blijkt uit het volgende.

Bij de doorzoeking van de archiefruimte van het bedrijfspand aan de [adres 4] te Curaçao zijn – onder meer – brieven aangetroffen van financiële instellingen waarmee de rechtspersonen contracten afsloten voor creditcardacceptatie. Uit deze brieven komt naar voren dat verdachte en/of diens medeverdachten in de periode vanaf 2007 diverse keren in persoon en schriftelijk zijn aangesproken door deze instellingen op het feit dat de contracten die door de rechtspersonen waren aangegaan voor creditcardacceptatie werden misbruikt voor de valutahandel met Venezolanen en/of dat vermoed werd dat dit het geval was. In sommige brieven wordt dit zeer expliciet toegelicht en krijgen verdachte en/of diens medeverdachten gelegenheid om met facturen/kwitanties aan te tonen dat er daadwerkelijk producten zijn verkocht. De ING Groep NV, de Volksbank Offenburg, B&S Cardservice en Wirecard AG hebben uiteindelijk – omdat de door de banken en financiële instellingen geconstateerde verdachte omstandigheden door verdachte en/of diens medeverdachten onvoldoende werden opgehelderd – elk hun diensten aan en contracten met (bedrijven van) verdachte en diens medeverdachten stopgezet. Daarnaast blijkt uit het dossier dat de ING Groep NV in 2013 en in 2014 melding heeft gemaakt van verdachte omstandigheden bij de FIU en dat B&S Cardservice en Wirecard AG een soortgelijke melding hebben gemaakt bij de Duitse FIU. Uit het vorenstaande blijkt dat de banken en financiële instellingen ten tijde van het aangaan van de contracten geen wetenschap hadden van de swipe-activiteiten.

Ook overigens is niet gebleken dat de banken en financiële instellingen wetenschap hadden van de swipe-activiteiten en dat zij daarmee instemden.

De rechtbank acht op grond van de in de bijlage genoemde bewijsmiddelen wettig en overtuigend bewezen dat:

1

Hij in de periode van 6 juli 2009 tot en met 5 september 2017

tezamen en in vereniging met anderen,

Sub a

van

de werkelijke aard en herkomst heeft verhuld en/of verborgen,

en

Sub b

heeft verworven en/of voorhanden heeft gehad en/of heeft overgedragen en/of heeft omgezet en/of van bovenomschreven voorwerp(en) gebruik heeft gemaakt,

terwijl hij, verdachte, en zijn medeverdachten redelijkerwijze moesten vermoeden, dat de bovenomschreven voorwerpen - onmiddellijk of middellijk - (deels) afkomstig waren uit enig(e) (buitenlandse) misdrij(f)(ven);

2

dat

[bedrijf 1] INC (registratienummer: [nummer 1] ); en

[bedrijf 2] N.V. (registratienummer: [nummer 2] ); en

[bedrijf 3] N.V. voorheen genaamd [bedrijf 4] N.V. (registratienummer: [nummer 3] en [nummer 4] (Kamer van Koophandel)); en

[bedrijf 5] N.V. (registratienummer: [nummer 5] ); en

[bedrijf 6] (registratienummer: [nummer 6] ); en

[bedrijf 7] LTD (registratienummer: [nummer 7] ); en

[bedrijf 8] LIMITED (registratienummer: [nummer 8] ); en

[bedrijf 9] LLC (registratienummer: [nummer 9] ),

in de periode van 21 juli 2004 tot en met 6 juli 2015,

tezamen en in vereniging met anderen,

A. Oprichten vennootschappen

B. Inschrijven vennootschappen

C. Opzetten websites

D. Openen rekeningen

'Kundenstammvertrag' aangaande [bedrijf 3] N.V. (rekening: KK [rekeningnummer 2] ,

[rekeningnummer 2] ), gedateerd 11 juli 2013; en (Vindplaats: Proces-verbaal 722 (map 9))

E. Verkrijgen pinterminals

F. Inrichten (bedrijfs)administraties

G. Opstellen jaarrekeningen

valselijk heeft opgemaakt en heeft vervalst,

zulks telkens met het oogmerk om die geschriften en/of authentieke akten als echt en onvervalst te gebruiken

bestaande dat valselijk opmaken uit

A. Oprichten vennootschappen

Het in artikel 2 aangaande het doel van de vennootschap opzettelijk nalaten te vermelden – zakelijk weergegeven – het (zogenaamde) ‘swipen’ tegen contanten (lokale en vreemde valuta), althans de handel in valuta’s; en

B. Inschrijven vennootschappen

C. Opzetten websites

D. Openen rekeningen

E. Verkrijgen pinterminals

F. Inrichten bedrijfsadministraties

F1. Pinbonnen

12a. Een pinbon ten bedrage van USD 2.500 en op naam gesteld van [bedrijf 2] N.V., gedateerd 17 februari 2008 (19.28 uur); en (Vindplaats: Proces-verbaal 599 (map 29))

12b. Een pinbon ten bedrage van EUR 95,01 en op naam gesteld van [bedrijf 3] N.V., gedateerd 9 april 2015 (14.45 uur); en (Vindplaats: Proces-verbaal 783 (map 30))

12c. Een pinbon ten bedrage van EUR 92,59 en op naam gesteld van [bedrijf 7] LTD, gedateerd 6 juli 2015 (17.35 uur) ; en (Vindplaats: Proces-verbaal 1225 (map 15))

12d. Een pinbon ten bedrage van EUR 351,42 en op naam gesteld van [bedrijf 8] LIMITED, gedateerd 16 april 2016 (15.52 uur); (Vindplaats: Proces-verbaal 1227 (map 13))

waarop (telkens opzettelijk in strijd met de waarheid was vermeld – zakelijk weergegeven - dat:

(12a t/m d). De transactie heeft plaatsgevonden in Europa en/of de transactie is verricht in EUR en/of de kaarthouder een product geleverd heeft gekregen en/of de pinbon (de merchant receipt) is voorzien van een handtekening die de handtekening van de kaarthouder moet voorstellen (zijnde een valse handtekening);

F2. Verkoopfacturen (ten behoeve van het afdekken van inkomende geldstromen)

12e. Een verkoopfactuur uitgegeven door [bedrijf 7] LTD en gericht aan [naam 1] , gedateerd 6 1 november 2007; en (Vindplaats: Proces-verbaal 1220 (map 15))

12f. Een verkoopfactuur uitgegeven door [bedrijf 10] (handelsnaam voor [bedrijf 3] N.V.) en gericht aan [naam 2] , gedateerd 25 januari 2011; en (Vindplaats: Proces-verbaal 883 (map 27))

12g. Een verkoopfactuur uitgegeven door [bedrijf 2] N.V. en gericht aan [naam 3] , gedateerd 4 juli 2015; (Vindplaats: Proces-verbaal 871 (map 30))

waarop telkens opzettelijk in strijd met de waarheid was vermeld – zakelijk weergegeven – dat:

(12e t/m g). Er door [bedrijf 11] LTD en/of [bedrijf 2] N.V. en/of [bedrijf 10] (handelsnaam voor [bedrijf 3] N.V.) goederen zijn geleverd en/of de afnemer van die goederen iemand anders is dan een (Sub)agent en/of in Venezuela woonachtig is;

F3. Inkoopfacturen (ten behoeve van het afdekken van de uitgaande geldstromen)

12h. Een inkoopfactuur uitgegeven door [bedrijf 1] INC en gericht aan [bedrijf 12] N.V., gedateerd 15 december 2014; en (Vindplaats: Proces-verbaal 1123 (map 31))

12i. Een inkoopfactuur uitgegeven door [bedrijf 13] N.V. en gericht aan [bedrijf 3] N.V., gedateerd 12 februari 2015; en (Vindplaats: Proces-verbaal 1123 (map 31))

12j. Een inkoopfactuur uitgegeven door [bedrijf 14] INC en gericht aan [bedrijf 3] N.V., gedateerd 9 april 2015; (Vindplaats: Proces-verbaal 1217 (map 15))

waarop telkens opzettelijk in strijd met de waarheid was vermeld – zakelijk weergegeven - dat: (12h t/m j). Er door [bedrijf 12] N.V. en [bedrijf 3] N.V. goederen zijn afgenomen;

F4. Overeenkomsten met (Sub)agents (ten behoeve van het afdekken van inkomende en uitgaande geldstromen)

12k. Een overeenkomst tussen [bedrijf 7] LTD en [bedrijf 1] INC en [bedrijf 6] , gedateerd 22 augustus 2008; en (Vindplaats: Proces-verbaal 1214 (map 15)) waarop opzettelijk in strijd met de waarheid was vermeld – zakelijk weergegeven - dat: (12k). [bedrijf 1] INC en [bedrijf 6] optreden als tussenpersoon voor [bedrijf 7] LTD bij het aanbieden van toeristische diensten;

G. Opstellen jaarrekeningen

zulks, terwijl hij, verdachte tezamen en in vereniging met anderen, telkens feitelijk leiding heeft gegeven aan boven omschreven verboden gedragingen;

3

dat [bedrijf 1] INC (registratienummer: [nummer 1] ) ; en/of

[bedrijf 2] N.V. (registratienummer: [nummer 2] ); en/of

[bedrijf 3] N.V. voorheen genaamd [bedrijf 4] N.V. (registratienummer: [nummer 3] en [nummer 4] (Kamer van Koophandel)); en/of

[bedrijf 5] N.V. (registratienummer: [nummer 5] ); en/of

[bedrijf 7] LTD (registratienummer: [nummer 7] ); en/of

[bedrijf 8] LIMITED (registratienummer: [nummer 8] ), en/of

[bedrijf 9] LLC (registratienummer: [nummer 9] ),

op een of meer tijdstip(pen), in of omstreeks de periode van 21 juli 2004 tot en met 6 juli 2015,

tezamen en in vereniging met (een) ander(en), althans alleen,

(telkens) met het oogmerk om zich en/of (een) ander(en) wederrechtelijk te bevoordelen,

door het aannemen van een valse naam of van een valse hoedanigheid en/of door listige kunstgrepen en/of door een samenweefsel van verdichtsels,

(telkens) heeft/hebben bewogen tot de afgifte van enig goed en/of tot het verlenen van een dienst en/of tot het ter beschikking stellen van gegevens en/of tot het aangaan van een schuld en/of tot het teniet doen van een inschuld, te weten

hierin bestaande, dat [bedrijf 2] N.V. en/of [bedrijf 3] N.V. voorheen genaamd [bedrijf 4] N.V. en/of [bedrijf 7] LTD en/of [bedrijf 8] LIMITED en/of [bedrijf 1] INC en/of [bedrijf 9] LLC en/of een of meer van zijn medeverdachte(n), (telkens) met vorenomschreven oogmerk – zakelijk weergegeven

A. Omschrijving bedrijfsactiviteiten

B. Distributieovereenkomst Vanity Fair

C. Plaats waar de bedrijfsactiviteiten worden uitgevoerd

D. Plaats waar er gebruik wordt gemaakt van de financiële diensten

E. Plaats waar de kaarthouder aankoop doet

F. Levering goederen

waardoor de hiervoor genoemde financiële instelling(en) en/of payment service provider(s) werd(en) bewogen tot de afgifte van enig goed en/of tot het verlenen van een dienst en/of tot het ter beschikking stellen van gegevens en/of tot het aangaan van een schuld en/of tot het teniet doen van een inschuld (zoals hiervoor genoemd),

zulks, terwijl hij, verdachte, al dan niet tezamen en in vereniging met (een) ander(en), feitelijk leiding heeft gegeven aan boven omschreven verboden gedraging(en).

Indien in de tenlastelegging taal- en/of schrijffouten voorkomen, zijn deze verbeterd. Verdachte is daardoor niet geschaad in de verdediging.

De rechtbank acht niet bewezen wat aan verdachte meer of anders is ten laste gelegd, zodat zij hem daarvan zal vrijspreken.