Uitspraken

De officier van justitie heeft vanwege het hoge recidiverisico, de ernst van het bewezen verklaarde en de inhoud van de rapportages gevorderd dat verdachte wordt veroordeeld tot een gevangenisstraf van 18 jaren, met aftrek van het voorarrest.

De raadsman heeft verzocht een gevangenisstraf op te leggen binnen een bandbreedte van 12 tot 18 jaar en verzoekt de rechtbank aan de onderkant van die bandbreedte te gaan zitten gelet op het feit dat verdachte zichzelf direct bij de politie heeft gemeld, hij nagenoeg geen strafblad heeft en in een uitzichtloze situatie zit.

Bij de strafoplegging houdt de rechtbank rekening met de aard en de ernst van de bewezenverklaarde feiten – in het bijzonder de gekwalificeerde doodslag – de omstandigheden waaronder deze zijn begaan en de persoon van verdachte zoals die uit het dossier en tijdens de behandeling ter terechtzitting naar voren zijn gekomen. De rechtbank acht daarbij in het bijzonder het volgende van belang.

De aard en ernst van de feiten

Verdachte heeft zich schuldig gemaakt aan gekwalificeerde doodslag, één van de zwaarste delicten die het Wetboek van Strafrecht kent. [slachtoffer 1] is op 31 januari 2023 in haar eigen woning – een plek waar zij zich bij uitstek veilig zou moeten voelen – door verdachte op een zeer gewelddadige manier in haar buik gestoken. Verdachte had het gemunt op eventuele waardevolle spullen en geld uit de woning van [slachtoffer 1]. Dat zij op dat moment in haar woning aanwezig was, heeft [slachtoffer 1] met haar leven moeten bekopen. Verdachte heeft zich op geen enkele wijze om [slachtoffer 1] bekommerd en heeft haar bloedend achtergelaten. Het is haast niet voor te stellen welke doodsangsten zij heeft moeten doorstaan en de pijn die zij daarbij – ook in de dagen tot aan haar overlijden – heeft moeten doormaken als gevolg van het toegepaste geweld door verdachte. Het handelen van verdachte was kil, berekenend en gewetenloos. Het getuigt van een volkomen gebrek aan respect voor de waarde van het leven van een medemens. Met het plegen van dit feit heeft verdachte het meest fundamentele recht van [slachtoffer 1], namelijk het recht op leven, ontnomen. Verdachte heeft zich enkel laten leiden door financieel gewin, hetgeen ten koste is gegaan van het leven van [slachtoffer 1]. Verdachte heeft door zijn handelen onherstelbaar leed toegebracht aan de nabestaanden van [slachtoffer 1]. Door de broer en het nichtje van [slachtoffer 1] is ter zitting een verklaring voorgelezen, waarin zij het leed dat [slachtoffer 1] en hen is aangedaan onder woorden hebben gebracht. [slachtoffer 1] was een vrouw die volop in het leven stond, voor haar naasten klaarstond en zich gedurende haar leven heeft ingezet voor de maatschappij. Het abrupte verlies van [slachtoffer 1] heeft diepe sporen achtergelaten in de levens van haar naasten. Bovendien veroorzaakt een feit als hier aan de orde grote maatschappelijke onrust en leidt tot toename van gevoelens van angst en onveiligheid in de maatschappij, zeker onder kwetsbare alleenwonende ouderen.

Verdachte heeft op de terechtzitting verklaard dat hij een woning wilde beroven en dat hij de dag voorafgaand aan het feit de woning van [slachtoffer 1] had uitgekozen, omdat hij had gezien dat er een oudere vrouw woonde en haar woning er vermogend uitzag. Ter zitting heeft verdachte nauwelijks verantwoordelijkheid genomen voor zijn daad. Verdachte lijkt geen enkele empathie voor het slachtoffer en haar naasten te hebben. Bij de politie heeft verdachte ook meermaals verklaard dat hij geen spijt heeft van zijn daden.

De persoon van de verdachte

De rechtbank heeft acht geslagen op een uittreksel uit de justitiële documentatie van verdachte van 29 januari 2024 en de uittreksels ECRIS (European Criminal Record Information System) uit de landen Duitsland, Denemarken en Zweden. Hieruit volgt dat verdachte niet eerder is veroordeeld voor een strafbaar feit.

Op 23 februari 2024 is er door het Pieter Baan Centrum (hierna: PBC) gerapporteerd over de persoon van verdachte en de vraag of er al dan niet sprake was bij verdachte van een psychische stoornis. Het PBC heeft het volgende geconstateerd.

De ernst van het delict en de gevolgen ervan voor het slachtoffer en de nabestaanden, lijken niet tot verdachte door te dringen. Verdachte toont tijdens het onderzoek door de psycholoog en psychiater op geen enkel moment gevoelens van spijt, schuld of schaamte. Zijn geweten schiet ernstig tekort. Problemen die verdachte heeft, worden door hem geëxternaliseerd. Verdachte legt de oorzaak ervan buiten zichzelf, dit geldt ook voor het ten laste gelegde. Verdachte bekommert zich niet om het welzijn van anderen. Empathische vermogens zijn niet of nauwelijks aanwezig. Geconcludeerd kan worden dat bij verdachte sprake is van problematisch functioneren op vrijwel alle levensgebieden. Het recidiverisico op een vergelijkbaar feit is hoog.

De problematiek van verdachte voldoet aan de criteria van een persoonlijkheidsstoornis met antisociale en narcistische kenmerken (classificatie DSM-5-TR). De aanwezigheid van een psychotische stoornis kan niet worden aangetoond, noch uitgesloten. Dit geldt ook voor de aanwezigheid van een verstandelijke ontwikkelingsstoornis of beperking. Op de SON-R 6-40, een non-verbale intelligentietest, behaalt verdachte een IQ van 76. Hiermee wordt de non-verbale intelligentie op laag begaafd niveau geschat. De antisociale trekken worden met name gezien in de gebrekkige gewetensfunctie, waarbij sprake is van compleet ontbrekende spijt- en schuldgevoelens. Verdachte verdraait de waarheid, neemt geen verantwoordelijkheid voor zijn gedrag en laat geen motivatie tot verandering zien. De narcistische kenmerken blijken uit zelfoverschatting en een gebrek aan zelfkritiek, waarbij hij er in contacten op uit is zijn eigen behoeftes te vervullen. De geconstateerde persoonlijkheidsstoornis betreft een diepgaand patroon dat chronische beperkingen veroorzaakt in het persoonlijk functioneren op alle levensterreinen en was dan ook aanwezig ten tijde van het ten laste gelegde. In diverse gesprekken met de psycholoog en psychiater vertelt verdachte dat hij een bewuste keuze heeft gemaakt om naar Nederland te komen, om door middel van diefstallen in zijn onderhoud te voorzien. Verdachte heeft hiervoor een plan opgesteld en voorbereidende handelingen getroffen. Zijn daden zijn koel en berekenend. Met de beschikbare informatie concluderen de psycholoog en psychiater dat de psychische stoornis, te weten een persoonlijkheidsstoornis, niet pathologisch heeft doorgewerkt in het ten laste gelegde. Er was sprake van keuzevrijheid en van controle over zijn handelen ten tijde van het ten laste gelegde. Zodoende zien de psycholoog en psychiater geen onderbouwing voor enige mate van vermindering van toerekenbaarheid met betrekking tot het ten laste gelegde. De psycholoog en psychiater adviseren het ten laste gelegde volledig aan verdachte toe te rekenen.

De straf

Voor gekwalificeerde doodslag heeft de wetgever bewust gekozen voor een hoger strafmaximum dan op doodslag is gesteld. Het strafmaximum voor een dergelijk strafbaar feit komt in duur overeen met dat van moord, te weten levenslange gevangenisstraf of een tijdelijke gevangenisstraf van ten hoogste dertig jaren.

De rechtbank acht, om voldoende recht te doen aan de aard en de buitengewone ernst van het bewezenverklaarde, oplegging van een zeer langdurige onvoorwaardelijke gevangenisstraf passend en geboden. De rechtbank is van oordeel dat een gevangenisstraf voor de duur van achttien jaren met aftrek van het voorarrest passend en geboden is. De rechtbank ziet geen ruimte voor een kortere duur van de gevangenisstraf, mede gezien de koele, berekenende en gewelddadige handelwijze van verdachte.

Tenuitvoerlegging van de op te leggen gevangenisstraf zal volledig plaatsvinden binnen de penitentiaire inrichting, tot het moment dat aan verdachte de voorwaardelijke invrijheidsstelling wordt verleend als bedoeld in artikel 6:2:10 van het Wetboek van Strafvordering (Sv).

De officier van justitie heeft het standpunt ingenomen dat de op de beslaglijst vermelde goederen retour mogen aan verdachte. De raadsman heeft verzocht om teruggave van de goederen aan verdachte te gelasten.

De rechtbank zal de teruggave aan verdachte gelasten van de aan verdachte toebehorende op de beslaglijst vermelde goederen, zijnde:

De officier van justitie heeft zich op het standpunt gesteld dat de vorderingen van [slachtoffer 1] en [slachtoffer 2] geheel toewijsbaar zijn inclusief wettelijke rente. De officier van justitie heeft zich op het standpunt gesteld dat [bedrijf] B.V. niet-ontvankelijk is in de vordering, omdat het niet duidelijk is geworden of degene die de vordering heeft ondertekend hiertoe gemachtigd is.

Met betrekking tot de vordering van [slachtoffer 1] heeft de raadsman voor wat betreft de materiële schade bepleit dat de gevorderde reiskosten niet toewijsbaar zijn, aangezien dit geen noodzakelijke kosten zijn en het geen rechtstreekse schade betreft. Daarnaast heeft de raadsman bepleit dat de noodzaak van het medisch advies onvoldoende duidelijk is geworden, waardoor ook die kosten niet toewijsbaar zijn. De raadsman heeft daarom verzocht om de benadeelde partij ten aanzien van dat deel van de vordering niet-ontvankelijk te verklaren.

Met betrekking tot de immateriële schade heeft de raadsman primair verzocht om de benadeelde partij niet-ontvankelijk te verklaren. De raadsman heeft hiertoe aangevoerd dat het gevorderde bedrag dermate hoog is dat het te ingewikkeld is om met de onderliggende onderbouwing op de vordering te beslissen. Indien de benadeelde partij wel ontvankelijk wordt verklaard, heeft de raadsman verzocht het bedrag aan immateriële schade aanzienlijk te matigen, gezien de hoogte van het bedrag aan toegewezen immateriële schade in soortgelijke zaken. Voor wat betreft de overige posten van de vordering refereert de raadsman zich aan het oordeel van de rechtbank.

Met betrekking tot de vordering van [slachtoffer 2] refereert de raadsman zich aan het oordeel van de rechtbank.

Met betrekking tot de vordering van [bedrijf] B.V. sluit de raadsman zich aan bij het standpunt van de officier van justitie en verzoekt hij om de benadeelde partij niet-ontvankelijk te verklaren.

De benadeelde partijen hebben verzocht en de officier van justitie heeft gevorderd de schadevergoedingsmaatregel op te leggen. De raadsman heeft zich hier niet tegen verzet.

De rechtbank zal de maatregel als bedoeld in artikel 36f Sr opleggen, aangezien verdachte jegens de benadeelde partijen naar burgerlijk recht aansprakelijk is voor de schade die door de feiten is toegebracht.

Als door verdachte niet volledig wordt betaald, kan deze verplichting worden aangevuld met respectievelijk: