Uitspraken

De rechtbank stelt op basis van de inhoud van het dossier en het verhandelde ter terechtzitting de volgende feiten en omstandigheden vast.

Op 13 juni 2019 is verdachte op de A1, bij de afslag De Lutte, door de Koninklijke Marechaussee staande gehouden op grond van de Vreemdelingenwet. Verdachte was bestuurder van een personenauto met het Tsjechische kenteken [kenteken]. Bij zijn staandehouding droeg verdachte een duur uitziend horloge en een ketting. Daarop heeft de douane het voertuig doorzocht op grond van artikel 83 van de Accijnswet. Bij die doorzoeking werd een tweede horloge aangetroffen van het merk Zenith. Ook werd een lege doos van het merk Breguet aangetroffen, die hoorde bij het horloge dat verdachte op dat moment droeg. Verder werden twee lege giftboxen van het merk Zancan aangetroffen, behorend bij de ketting die verdachte droeg en bij een ring, even later onder de bijrijdersstoel aangetroffen. Ook bleek verdachte in het bezit te zijn van drie telefoons, waarvan twee prepaid telefoons en één (luxe) telefoon van het merk Vertu. Nadat hem de cautie was medegedeeld, verklaarde verdachte op dat moment geen werk te hebben.

Vervolgens zijn de betreffende horloges en de sieraden getaxeerd door een medewerker van Boonk Juwelier-Horloger in Borne. De juwelier heeft geconstateerd dat beide horloges echt zijn. De goederen zijn als volgt getaxeerd:

De rechtbank is van oordeel dat het dossier onvoldoende direct bewijs bevat om te kunnen spreken van de aanwezigheid van een concreet brondelict waaruit de ten laste gelegde voorwerpen afkomstig zouden zijn.

Voorop gesteld wordt dat voor een bewezenverklaring van het in de delictsomschrijving van artikel 420bis, eerste lid, van het Wetboek van Strafrecht (Sr) opgenomen bestanddeel ‘afkomstig uit enig misdrijf’ niet is vereist dat uit de bewijsmiddelen moet kunnen worden afgeleid dat het desbetreffende voorwerp afkomstig is uit een concreet aangeduid misdrijf. Wel is voor een bewezenverklaring ter zake van dit wetsartikel vereist dat vaststaat dat het voorwerp afkomstig is uit enig misdrijf.

Dat een voorwerp afkomstig is uit enig misdrijf kan, indien op grond van de beschikbare bewijsmiddelen geen rechtstreeks verband is te leggen met een bepaald misdrijf, bewezen worden geacht indien het op grond van de vastgestelde feiten en omstandigheden niet anders kan zijn dan dat het voorwerp uit enig misdrijf afkomstig is. Het is daarbij aan het Openbaar Ministerie bewijs aan te dragen van dergelijke feiten en omstandigheden.

Uit vaste rechtspraak volgt dat allereerst zal moeten worden vastgesteld of de aangedragen feiten en omstandigheden van dien aard zijn dat zonder meer sprake is van een vermoeden van witwassen. Indien daarvan sprake is, mag van de verdachte worden verlangd dat hij een verklaring geeft voor de herkomst van het geld of de goederen. Een dergelijke verklaring dient concreet, min of meer verifieerbaar en niet op voorhand hoogst onwaarschijnlijk te zijn. Zodra het door de verdachte geboden tegenwicht daartoe aanleiding geeft, ligt het vervolgens op de weg van het Openbaar Ministerie om nader onderzoek te doen naar de, uit de verklaringen van de verdachte blijkende, alternatieve herkomst van het geld en de goederen. Uit de resultaten van een dergelijk onderzoek zal dienen te blijken dat met voldoende mate van zekerheid kan worden uitgesloten dat de goederen waarop de verdenking betrekking heeft, een legale herkomst hebben en dat derhalve een criminele herkomst als enige aanvaardbare verklaring kan gelden.1

De rechtbank zal het onderhavige verwijt beoordelen aan de hand van dit toetsingskader en overweegt het volgende.

Een vermoeden van witwassen

Nu de rechtbank heeft geconcludeerd dat geen specifiek brondelict kan worden vastgesteld, dient zij eerst vast te stellen of de door het Openbaar Ministerie aangedragen feiten en omstandigheden van dien aard zijn dat zonder meer sprake is van een vermoeden van witwassen.

De rechtbank stelt op basis van de hiervoor genoemde relevante feiten en omstandigheden vast dat verdachte ten tijde van zijn staandehouding een Breguet horloge droeg ter waarde van 30.000,-- dollar. Bij de doorzoeking van het voertuig, waarin verdachte reed, werd nog een horloge aangetroffen. Dit horloge was van het merk Zenith en had een waarde van 120.000,-- dollar. Ook had verdachte een ketting en een ring bij zich die samen 10.000,-- euro waard waren. Verdachte verklaarde geen werk te hebben. Ook verklaarde hij dat hij reeds geruime tijd enkel een bijstandsuitkering van circa € 700,-- per maand ontving, dat zijn huur € 350 bedroeg en dat het saldo op zijn bankrekening nul was.

De rechtbank acht de bovengenoemde feiten en omstandigheden rondom het voorhanden hebben van die horloges en sieraden van zodanige aard, dat zonder meer sprake is van een gerechtvaardigd vermoeden van witwassen.

Gelet op het bovenstaande mag van verdachte worden verlangd dat hij een concrete, min of meer verifieerbare en niet op voorhand hoogst onwaarschijnlijke verklaring geeft over de betreffende goederen.

De verklaring van verdachte

Bij zijn staandehouding verklaarde verdachte dat hij één van de horloges zelf heeft gekocht en dat hij het andere horloge cadeau heeft gekregen. Later, tijdens zijn politieverhoor, verklaarde verdachte dat hij de horloges op afbetaling heeft gekocht van een vriend die een juwelierszaak in Tsjechië heeft.

Als reactie op de zogenoemde 30-dagenbrief aan verdachte heeft de voormalige advocaat van verdachte onder meer een schriftelijke verklaring van een juwelier overlegd. Hoewel uit deze verklaring blijkt dat de ten laste gelegde horloges in 2018 zijn verkocht, staat verdachte daarin niet als koper vermeld.

Conclusie

De rechtbank is van oordeel dat de afgelegde verklaringen van verdachte niet kunnen worden aangemerkt als concrete, verifieerbare en niet op voorhand hoogst onwaarschijnlijke verklaringen. De verklaringen zijn immers wisselend en niet verifieerbaar. Er kan – op basis van de stukken – niet worden geverifieerd dat de horloges aan verdachte zijn verkocht. Het had op de weg van verdachte gelegen om bewijs te overleggen waaruit duidelijk blijkt dat verdachte de koper is geweest van de betreffende horloges; denk aan een factuur of bon van aankoop op zijn naam. Bovendien heeft verdachte over de herkomst van het geld waarmee hij de horloges dan zou hebben gekocht geen concrete, verifieerbare en niet op voorhand hoogst onwaarschijnlijke verklaring afgelegd.

Het door verdachte geboden tegenwicht tegen de verdenking van witwassen geeft onvoldoende aanleiding tot een nader onderzoek door het Openbaar Ministerie.

Gelet op het bovenstaande, stelt de rechtbank vast dat verdachte het vermoeden van witwassen niet heeft weerlegd. Het is niet aannemelijk geworden dat de aangetroffen horloges een legale herkomst hebben. Er is daarom geen andere conclusie mogelijk dan dat de horloges onmiddellijk of middellijk uit enig misdrijf afkomstig zijn en dat verdachte daarvan op de hoogte was.

De rechtbank komt daarmee tot een bewezenverklaring van het ten laste gelegde witwassen van de twee horloges.

De verklaring van verdachte

Verdachte heeft bij de politie verklaard dat hij de sieraden in 2018 heeft gekocht in Praag en dat hij die sieraden contant heeft betaald. Hij heeft hier tien jaar voor gespaard.

Deze verklaring geeft aanleiding tot nader onderzoek door het Openbaar Ministerie.

Het nader onderzoek door het Openbaar Ministerie

Het nader onderzoek van het Openbaar Ministerie heeft onder meer geleid tot de getuigenverklaring van [getuige 2], vertegenwoordiger van de juwelierszaak [bedrijf]. s.r.o. [getuige 2] heeft verklaard dat verdachte de ten laste gelegde ketting en ring op afbetaling bij de juwelierszaak heeft gekocht en dat verdachte deze sieraden nog niet heeft betaald. Dit is onderbouwd met een factuur.

Op basis van deze getuigenverklaring – welke de rechtbank betrouwbaar acht – kan niet worden uitgesloten dat de ten laste gelegde sieraden een legale herkomst hebben. Daardoor kan niet worden geoordeeld dat het niet anders kan zijn dan dat de ten laste gelegde ring en ketting uit enig misdrijf afkomstig zijn.

De rechtbank acht daarom niet bewezen dat verdachte zich schuldig heeft gemaakt aan het witwassen van de ring en de ketting, zodat zij hem van dit deel van de tenlastelegging zal vrijspreken.

De raadsman heeft verzocht om de zaak aan te houden en de verdediging in de gelegenheid te stellen om de getuigen [getuige 1] en [getuige 2] nader te horen als getuige, indien de rechtbank tot een bewezenverklaring komt.

Nu de rechtbank de getuigenverklaringen van deze getuigen niet voor het bewijs zal gebruiken, bestaat er geen noodzaak tot het (nader) horen van deze getuigen. Gelet daarop zal de rechtbank het verzoek van de raadsman afwijzen.