Uitspraken

Voor die beoordeling is van belang vast te stellen wat er sinds februari 2014 is voorgevallen, binnen de beperkingen die een kort geding nu eenmaal kent.

Partijen zijn het er over eens dat de uitkering van [eiseres 1] nooit stopgezet is geweest. De burgemeester de gemeente Schiedam heeft derhalve een fout gemaakt door te laten bevestigen dat deze uitkering wel zou zijn stopgezet. Deze fout is toerekenbaar aan de gemeente Schiedam.

Uitgangspunt bij de verdere beoordeling is derhalve dat de gemeente Schiedam een feitelijk onjuiste mededeling heeft gedaan over [eiseres 1]. Dat is bovendien niet één keer gebeurd maar meerdere malen. Naar voorlopig oordeel is dit onjuiste handelen in strijd met de zorgvuldigheid die jegens [eiseres 1] zou hebben betaamd, en derhalve onrechtmatig. Dit klemt temeer nu het hier gaat om privacygevoelige informatie over [eiseres 1] waarvan de gemeente Schiedam kan weten dat daarvoor een min of meer ruime publieke belangstelling bestaat. Voorts is van belang dat [eiseres 1] in het verleden op een ongunstige wijze in de belangstelling heeft gestaan van diverse media. Het is aannemelijk dat het doen van de onderhavige, feitelijk onjuiste mededeling door de gemeente Schiedam bijdraagt aan een versterking van de negatieve beeldvorming die bij een deel van het publiek over de persoon van [eiseres 1] is ontstaan. Het is dan ook alleszins aannemelijk dat [eiseres 1] schade lijdt omdat zij is aangetast in haar eer en goede naam.

Over de vraag of er sprake is van causaal verband tussen de onjuiste uitlatingen van de gemeente Schiedam en de schade, wordt als volgt geoordeeld. De gemeente Schiedam kan niet aansprakelijk worden gehouden voor perspublicaties die een rechtstreekse reactie zijn op het interview met [eiseres 1] in de Volkskrant. De gemeente Schiedam heeft immers niet in te staan voor de wijze waarop anderen reageren op hetgeen [eiseres 1] naar voren brengt. De vraag of de gemeente Schiedam aansprakelijk mag worden gehouden voor uitlatingen van haar gemeenteraadslid [betrokkene] dient te worden beantwoord aan de hand van het criterium of deze uitlatingen in het maatschappelijk verkeer als gedragingen van de gemeente hebben te gelden (HR 06-04-1979, NJ 1980, 34). Of zich dat hier voordoet mag betwijfeld worden, maar kan verder in het midden blijven. Het is om een andere reden voldoende aannemelijk dat sprake is van een causaal verband. De gemeente Schiedam erkent immers zelf in haar pleitnota dat het de bevestiging via haar afdeling Communicatie van het stopzetten van de uitkering van [eiseres 1] is geweest, die heeft geleid tot bericht in het Algemeen Dagblad van 25 juni 2014. Deze publicatie levert op zich al een aantasting in eer en goede naam op, die aan de gemeente Schiedam toerekenbaar is. Voor zover lezers zich naar aanleiding van dit bericht publiekelijk negatief hebben uitgelaten over de persoon van [eiseres 1] dan wel zich een negatief, of negatiever, beeld hebben gevormd van de persoon van [eiseres 1] is deze aantasting des te groter. Wel zij overwogen dat niet valt uit te sluiten dat de eer en goede naam van [eiseres 1] ook zijn aangetast door recente berichtgeving van derden die niet zijn terug te voeren op onjuiste mededelingen van de gemeente Schiedam, maar bijvoorbeeld rechtstreeks voortvloeien uit het interview in de Volkskrant. Dit valt de gemeente Schiedam niet toe te rekenen, maar dit neemt de onrechtmatigheid van haar eigen onjuiste mededelingen niet weg.

Ingevolge artikel 6:167 lid 1 BW kan, indien sprake is van een onjuiste of door onvolledigheid misleidende publicatie van gegevens van feitelijke aard, de rechter op vordering van de benadeelde een rectificatie opleggen.

Een rectificatie kan op grond van artikel 6:167 lid 2 ook worden opgelegd indien aansprakelijkheid ontbreekt omdat de publicatie aan de dader wegens diens onbekendheid met de onjuistheid of andere onvolledigheid niet als een onrechtmatige daad is toe te rekenen. Alsdan kan de rechter bepalen dat de kosten van de rectificatie en de proceskosten geheel of gedeeltelijk moeten worden gedragen door de eiser tot rectificatie (lid 3 van dit artikel).

Voor zover de gemeente Schiedam zich op het standpunt stelt dat zij niet aansprakelijk is omdat zij onbekend was met de onjuistheid van haar mededeling, dan kan haar dat niet baten. Voor een geslaagd beroep op deze onbekendheid is vereist dat de aangesprokene het onderzoek heeft verricht dat in de gegeven omstandigheden van hem of haar kon worden gevergd. Dat onderzoek heeft in dit geval niet plaatsgevonden. Verzuimd is om de gewraakte mededeling te controleren op feitelijke juistheid, alvorens deze te doen uitgaan. Zoals hiervoor al aangegeven kon van de gemeente Schiedam gevergd worden dit onderzoek te verrichten. Zoals gezegd heeft Loyalis niet aan de burgemeester medegedeeld dat de uitkering van [eiseres 1] zou worden stopgezet; slechts de mogelijkheid daartoe is tussen hen besproken op 10 februari 2014. Het was dus geenszins een vanzelfsprekendheid dat de uitkering van [eiseres 1] was stopgezet toen de burgemeester liet bevestigen dat dit wel het geval was. Voorts is van belang dat de gemeente Schiedam kon weten dat haar berichtgeving het nodige stof zou doen opwaaien.

[eiseres 1] heeft mitsdien recht op rectificatie, op kosten van de gemeente Schiedam. De gemeente Schiedam stelt zich op het standpunt dat zij al deugdelijk heeft gerectificeerd. De voorzieningenrechter onderschrijft dit standpunt niet:

- de gemeente Schiedam schrijft dat de informatie waar zij zich baseert niet “meer” actueel was. Deze informatie is echter nooit actueel geweest. Er is nooit sprake geweest van stopzetting van de uitkering. Voorts wordt hier ook de onterechte suggestie gewekt dat wél sprake is geweest van stopzetting van de uitkering maar dat deze inmiddels is teruggedraaid. Zo deze suggestie niet bij iedere lezer wordt gewekt, dan is aannemelijk dat dit toch wel bij een relevant deel van de lezers is.

- de gemeente Schiedam schrijft ook dat het haar bleek, zulks “in afwijking van eerdere rapportage” dat van stopzetting van de uitkering geen sprake was. Er is echter nooit sprake geweest van andersluidende rapportage. Aan de gemeenschap Schiedam is nooit gerapporteerd dat de uitkering was stopgezet. Slechts de mogelijkheid van het stopzetten van de uitkering is onderwerp van het gesprek op 10 februari 2014 geweest tussen de burgemeester van Schiedam en een medewerker van Loyalis. Hier wordt de onterechte suggestie gewekt dat de gemeente Schiedam onjuiste informatie van een derde heeft ontvangen.

Voor zover er al in de persberichten valt te lezen dat er wél erkend wordt dat er een fout is begaan, is dat op een al te verhullende wijze geschied. Zo staat er in het tweede persbericht dat daarmee wordt beoogd om meer helderheid te verschaffen. Als er al valt te lezen dat de gemeente Schiedam een fout heeft gemaakt dan is deze weggemoffeld tussen bewoordingen die deze erkenning tegenspreken. Met deze halfslachtigheid hoeft [eiseres 1] geen genoegen te nemen. Voor de gemeente Schiedam was voorzienbaar dat een aantal lezers zich op basis van de onjuiste berichtgeving van de gemeente Schiedam en / of de aandacht die deze onjuiste berichtgeving zou krijgen in de pers, ongezouten en ongefundeerde meningen zouden gaan verkondigen over de persoon van [eiseres 1] op bijvoorbeeld internetfora en/ of rechtstreeks tegen [eiseres 1].

De gemeente Schiedam heeft aangevoerd dat zij slechts heeft medegedeeld dat de uitkering van [eiseres 1] was stopgezet, maar niet dat dit was om de reden dat [eiseres 1] niet voldeed aan haar sollicitatieplicht. Dit standpunt is formeel juist. De berichtgeving van de gemeente Schiedam is echter niet uit de lucht komen vallen. Deze berichtgeving dient beoordeeld te worden in de context van de eerdere mededeling van een gemeenteraadslid op internet dat de uitkering van [eiseres 1] was stopgezet -naar zijn weten omdat [eiseres 1] niet voldeed aan haar sollicitatieplicht- en de daaropvolgende vragen van de pers aan de gemeente Schiedam. Dan is voorzienbaar dat pers en publiek zullen aannemen dat er iets wezenlijks aan de hand is. Een uitkering wordt niet zomaar stopgezet. De gemeente Schiedam heeft in haar berichtgeving ook niet laten weten dat het raadslid er naast zat en dat het opgeroepen beeld correctie behoefde. De conclusie is dan al snel getrokken dat [eiseres 1] niet voldeed aan haar sollicitatieplicht.

De vordering van [eiseres 1] zal derhalve worden toegewezen, zij het niet geheel. Niet valt in te zien welk belang [eiseres 1] heeft bij haar vordering sub c. Aangenomen mag worden dat als de gemeente Schiedam tot rectificatie wordt veroordeeld, de gemeenteraad daar ambtshalve kennis van zal nemen. Een aparte veroordeling is daarvoor niet nodig.

De tekst van de rectificatie zal, in goede justitie, enigszins worden ingekort en aangepast, teneinde (duidelijker) tot uitdrukking te laten komen dat slechts de uitlatingen van de burgemeester en de persberichten van de gemeente Schiedam rectificatie behoeven. Daarnaast zullen herhalingen uit de tekst worden geschrapt. Daar zij aan toegevoegd dat de gemeente Schiedam gedaagde partij is en de gevorderde rectificatie er ten onrechte van uitgaat dat het college van Burgemeester en Wethouders tot rectificatie wordt veroordeeld.

Er bestaat geen aanleiding voor het opleggen van een dwangsom. De voorzieningenrechter gaat er van uit dat de gemeente Schiedam, als publiekrechtelijk rechtspersoon, loyaal uitvoering zal geven aan het vonnis.