Uitspraken

Een rechter kan alleen gewraakt worden als zich omstandigheden voordoen waardoor de rechterlijke onpartijdigheid schade zou kunnen lijden. Daarvan is sprake als de rechter jegens een procesdeelnemer vooringenomen is of als de vrees daarvoor objectief gerechtvaardigd is. Daarbij is het uitgangspunt dat een rechter wordt vermoed onpartijdig te zijn omdat hij als rechter is aangesteld. Voor het oordeel dat de rechterlijke onpartijdigheid toch schade lijdt, bestaat alleen grond in geval van bijzondere omstandigheden die een zwaarwegende aanwijzing opleveren voor het aannemen van (de objectief gerechtvaardigde schijn van) partijdigheid. Uit de wet volgt dat de verzoeker die concrete omstandigheden moet aanvoeren en wel zodra deze aan hem bekend zijn geworden.

De omstandigheden die verzoeker heeft aangevoerd bieden geen aanwijzing voor het oordeel dat de rechter door zijn persoonlijke instelling en overtuiging niet onpartijdig is.

Vervolgens moet worden onderzocht of de aangevoerde omstandigheden, voor zover aannemelijk geworden, toch een zwaarwegende aanwijzing opleveren voor het oordeel dat de door verzoeker geuite vrees dat de rechter jegens hem een vooringenomenheid koestert - objectief - gerechtvaardigd is. Hierbij is de opvatting van verzoeker van belang, maar is deze niet doorslaggevend.

De wrakingskamer is van oordeel dat dit het geval is.

Uit het proces-verbaal van de openbare terechtzitting van 18 november 2022 volgt dat de rechter geen aanleiding ziet voor het laten doen van een nieuw onderzoek naar de toepasselijkheid van het jeugdrecht. Gelet op de leeftijd van verdachte en de eerdere pogingen in het jeugdrecht, is jeugdrecht in de woorden van de rechter ‘een gepasseerd station’. Daarbij geeft de rechter te kennen dat de afwijzing van het aanhoudingsverzoek onverlet laat dat de zaak nog in volledigheid zal worden besproken. In zijn reactie op het wrakingsverzoek heeft de rechter toegelicht dat dit alle aspecten van de zaak omvat, waaronder de eventuele toepassing van het jeugdrecht.

Op zichzelf is juist dat de afwijzing van het aanhoudingsverzoek een procesbeslissing betreft. Het is echter niet zo zeer de afwijzing van het verzoek waarover wordt geklaagd, maar het gebruik van de woorden ‘een gepasseerd station’. Door in zijn motivering van zijn beslissing mee te delen dat het jeugdrecht ‘een gepasseerd station’ is, is de rechter vooruitgelopen op de beslissing die hij na volledige behandeling van de zaak ging geven, in bewoordingen die voor nader debat geen ruimte lijken te laten. Dat de rechter deze mededeling heeft gedaan in het kader van de afwijzing van het aanhoudingsverzoek, maakt dit niet anders. De motivering van de beslissing van de rechter wekt, gelet op de door de rechter gebezigde bewoordingen, op zijn minst de schijn van vooringenomenheid van de rechter. Dit betekent dat het verzoek tot wraking van de rechter wordt toegewezen.