Uitspraken

Beoordeling

De voordracht, die is ingediend door mr. M.C. van der Kolk in haar functie van Coördinerend kantonrechter CBM, strekt tot ambtshalve ontslag van de bewindvoerder in alle zaken bij deze rechtbank. In de voordracht staat – samengevat – dat in de zomer van 2020 met de bewindvoerder is gesproken over klachten van betrokkenen over de wijze van bejegening en communicatie, dat ondanks dit gesprek op 27 juli 2021 reden is gezien voor een benoemingstop, dat deze benoemingsstop na een gesprek van 15 november 2021 in afwachting van verbetering is gehandhaafd en dat op 29 september 2022 de uitkomsten van een onderzoek naar een groot aantal dossiers op hoofdlijnen met de bewindvoerder is besproken. Die uitkomsten vormen de grondslag van de voordracht tot ontslag.

Aan de bewindvoerder wordt verweten (1) dat er een (schijn van) belangenstrengeling is, (2) dat er sprake is van een onheuse bejegening en slechte communicatie en (3) dat er sprake is van gebrek aan (inhoudelijke) kennis en kwaliteit. De verwijten zijn in de voordracht afzonderlijk toegelicht en onderbouwd met voorbeelden op dossierniveau. Door de bewindvoerder zijn de verwijten weersproken, onder andere op basis van individuele dossiers. Mede gelet op dat wat over en weer naar voren is gebracht, ziet de kantonrechter aanleiding om zich bij de beoordeling te beperken tot het onder (3) vermelde verwijt.

In de voordracht wordt betwijfeld of (het kantoor van) de bewindvoerder over voldoende kennis beschikt van wet- en regelgeving op, bijvoorbeeld, het gebied van de WSNP. Bovendien is aangevoerd dat de rekeningen en verantwoordingen (R&V’s) ondermaats zijn. Het merendeel van de R&V’s die na het gesprek van 15 november 2021 zijn ingediend, konden niet meteen worden goedgekeurd, omdat stukken ontbraken of nadere toelichting moest worden gevraagd. Zo is vaak, aldus de voordracht, sprake van dubbele afboekingen, terugstortingen en onduidelijke verwerking van beloningen. Verder komen op vragen van de rechtbank geen (concrete) antwoorden of wordt niet of niet tijdige gereageerd op verzoeken om stukken of een nadere toelichting. Volgens de voordracht wijst een en ander op onvoldoende regie en een onnauwkeurige werkwijze en dat getuigt dus niet, zo wordt geconcludeerd, van een adequate bedrijfsvoering. Als onderbouwing zijn bijna 80 dossiers van de bewindvoerder aangehaald en (kort) toegelicht.

Als verweer op het verwijt dat niet of niet tijdig wordt gereageerd, wordt verwezen naar een bijlage (productie 8 bij het verweerschrift), met naar eigen zeggen gedetailleerde reacties die naar de rechtbank zijn gestuurd. Met betrekking tot die bijlage wordt overwogen dat van de bewindvoerder had mogen worden verwacht dat zij in haar verweer de inhoud van dat, behoorlijk omvangrijke, document nader had geconcretiseerd en toegelicht. Zo kan daaruit niet worden opgemaakt dat en wanneer de gestelde reacties dan zouden zijn gestuurd. Het is namelijk een overzicht waarin op eigen briefpapier in eenzelfde lettertype de correspondentie onder elkaar is gezet. Wat wel opvalt, is dat het gaat om correspondentie in veel verschillende dossiers en dat lijkt eerder een bevestiging van het aan de bewindvoerder gemaakte verwijt. Over de R&V’s is aangevoerd dat de fouten zijn veroorzaakt door een technische probleem in OnView. Dit is een weinig overtuigend standpunt gelet op het aantal, de periode en de aard van de klachten die er volgens de voordracht over de R&V’s zijn. Het standpunt is onderbouwd met een mail van de servicedesk van OnView. Zonder nadere toelichting, die ontbreekt, is de context van die mail echter niet te achterhalen. Een en ander overziend, wordt in de onderbouwing van het verweer geen aanleiding gezien om te twijfelen aan de juistheid van het uitgebreid gemotiveerde en geconcretiseerde verwijt dat aan de bewindvoerder wordt gemaakt.

Gelet op het groot aantal zaken waarin de klachten zich voordoen en in aanmerking genomen dat de gesprekken die de afgelopen jaren met de bewindvoerder zijn gevoerd niet hebben geleid tot een duidelijk zichtbare verbetering kan in ieder geval worden geconcludeerd dat de bedrijfsvoering en het daarmee samenhangende kwaliteitsniveau niet zodanig op orde zijn dat deze voldoen aan de eisen die van een professioneel bewindvoerder mogen worden verwacht. Deze vastgestelde tekortkomingen leveren naar het oordeel van de kantonrechter zonder meer een gewichtige reden op als bedoeld in artikel 1:448 lid 2 BW en de bewindvoerder zal op grond daarvan ambtshalve worden ontslagen in alle zaken die bij deze rechtbank (nog) lopen.

De bewindvoerder is in de gelegenheid gesteld om een opvolger te vinden, maar daarin is zij niet geslaagd. Wel zijn inmiddels in een groot aantal zaken opheffings- of wijzigingsverzoeken ingediend. Daarop is al beslist of anders zal dat zo spoedig mogelijk gebeuren. Voor de zaken waarin nog geen verzoek is ontvangen, heeft deze beschikking tot gevolg dat een nieuwe bewindvoerder zal worden gezocht, die vervolgens bij een afzonderlijke beslissing zal worden benoemd. De eerste taak van deze bewindvoerder zal zijn om het dossier over te nemen, die te inventariseren, eventuele problemen te analyseren en passende maatregelen te nemen. Daarvoor geeft de kantonrechter de nieuwe bewindvoerder twee maanden de tijd.

Nadat betrokkene op deze wijze kennis heeft kunnen maken met de werkwijze van de nieuwe bewindvoerder, wordt aan hem of haar de gelegenheid geboden om een andere (opvolgend) bewindvoerder voor te dragen als hij of zij dat wil. Daarvoor moet betrokkene in een brief aan de rechtbank laten weten waarom de benoemde bewindvoerder moet worden vervangen, welke andere bewindvoerder zou moeten worden benoemd en of die en bereid is. Als niet uiterlijk op 1 juli 2023 zo’n reactie van betrokkene is ontvangen, wordt ervan uitgegaan dat de door de rechtbank benoemde bewindvoerder akkoord is.

Op grond van artikel 1:448 lid 1 aanhef en onder e van het Burgerlijk Wetboek (BW) wordt bepaald dat het ontslag van de bewindvoerder ingaat per 1 mei 2023 en dat als dat van toepassing is de nieuwe bewindvoerder met ingang van dezelfde datum wordt benoemd.

De kantonrechter zal bepalen dat de bewindvoerder geen vergoeding voor het opmaken van de eindrekening in rekening mag brengen. Het ontslag zou namelijk niet hebben plaatsgevonden als de bewindvoerder de werkzaamheden naar behoren had uitgevoerd. In dat geval zou betrokkene of de gemeenschap, via de bijzondere bijstand, niet geconfronteerd geweest zijn met deze kosten.

De opvolgend bewindvoerder kan wel aanspraak maken op de beloning voor aanvangswerkzaamheden, omdat er extra werkzaamheden zullen zijn na overname van het dossier die niet voor risico van de opvolgend bewindvoerder hoeven te komen.

Uit de wet vloeit voort dat deze beschikking uitvoerbaar bij voorraad is en in stand blijft zolang in hoger beroep niet anders is geoordeeld.