Uitspraken

Op [datum] is in [plaatsnaam 3] overleden [naam 4] (hierna: de overledene). De laatste woonplaats van de overledene was [plaatsnaam 3] . Partijen hebben de nalatenschap van de overledene beneficiair aanvaard.

De kantonrechter begrijpt het verzoek van [verzoekster] als een verzoek aan de kantonrechter op grond van artikel 4:198 BW om te bepalen dat de erfgenamen van de overledene hun bevoegdheden als vereffenaars van zijn nalatenschap niet gezamenlijk uitoefenen, maar dat slechts [verzoekster] deze bevoegdheden alleen mag uitoefenen, hetgeen er in dit concreet geval op neerkomt dat een vordering wordt ingesteld tegen [naam 1] , de ex-echtgenote van de overledene.

In artikel 4:198 BW is, voor zover hier van belang, bepaald dat tenzij de kantonrechter anders bepaalt, de erfgenamen hun bevoegdheden als vereffenaars van de beneficiair aanvaarde nalatenschap tezamen uitoefenen. Uitgangspunt is dus dat de erfgenamen gezamenlijk de nalatenschap vereffenen.

Uit de wetsgeschiedenis en de jurisprudentie blijkt niet in welke gevallen de kantonrechter kan bepalen dat wordt afgeweken van voormeld uitgangspunt. Naar het oordeel van de kantonrechter (aansluitend bij uitspraken van de kantonrechters van de rechtbank Midden-Nederland van 25 september 2019, ECLI:NL:RBMNE:2019:4673, en van de rechtbank Limburg van 13 juli 2023, ECLI:NL:RBLIM:2023:4093) geeft de wijze van formulering van artikel 4:198 BW echter aanleiding om aan te nemen dat er sprake is van een beperkte bevoegdheid om af te wijken van het uitgangspunt. Als de kantonrechter al afwijkt van dit uitgangspunt zal het, gezien de systematiek van de wet, moeten gaan om voorzieningen te kunnen treffen ten behoeve van de nalatenschap als geheel, waarbij één of meerdere vereffenaars niet in staat of niet beschikbaar is/zijn om de bevoegdheden gezamenlijk met de andere vereffenaars uit te oefenen.

In het onderhavige geval is er echter sprake van onenigheid tussen de erfgenamen over de afwikkeling van de nalatenschap. Genoemd artikel 4:198 BW is er, naar het oordeel van de kantonrechter, niet voor bedoeld om uiteenlopende geschillen over de vereffening tussen de erfgenamen voor te leggen aan de kantonrechter. Daar heeft de wetgever andere voorzieningen in de wet voor opgenomen. Indien het de erfgenamen als vereffenaars niet lukt om de nalatenschap gezamenlijk te vereffenen, kan de rechtbank worden verzocht om een (professionele) vereffenaar te benoemen (artikel 4:203 lid 1 BW). Een dergelijke procedure lijkt de juiste weg in deze zaak. De kantonrechter zal het verzoek gelet op het voorgaande afwijzen.

De kantonrechter tekent hierbij echter aan dat het, ook uit kostenoverwegingen, de voorkeur heeft dat de erfgenamen, al of niet bijgestaan door advocaten, met elkaar en met [naam 1] in overleg treden en op basis van de beschikbare stukken gezamenlijk knopen doorhakken en, gevend en nemend, tot een oplossing komen. Dit kan zo nodig ook via mediation of door gezamenlijk bijvoorbeeld een notaris te benaderen om de afwikkeling te begeleiden. Ter zitting is door de aanwezigen in dit verband nog opgemerkt dat, anders dan [verzoekster] in het verzoekschrift stelt, door [naam 1] advocaat mr. N. Bouman-de Vos is benaderd die zich volgens hen ook al tot mr. Meeuwsen heeft gewend.

In de omstandigheid dat partijen in een familierechtelijke relatie tot elkaar staan, ziet de kantonrechter aanleiding de proceskosten te compenseren, in die zin dat iedere partij de eigen kosten draagt.