Uitspraken

Tenlastelegging

Aan de verdachte zijn twee dagvaardingen uitgereikt.

De eerste dagvaarding dateert van 10 juli 2017 en verwijt hem, na wijziging op 31 augustus 2023, in de periode van 1 september 2012 tot en met 1 december 2022 medeplegen van deelneming aan Jabhat al-Nusrah en aan de Islamitische Staat (hierna: IS) en diens beide voorgangers de Islamitische Staat en Irak en de Levant (hierna: ISIL) en de Islamitische Staat in Irak en Shaam (hierna: ISIS).

Hieronder zal de rechtbank aan dit feit refereren als het eerste feit.

De tweede dagvaarding dateert van 20 oktober 2023 en verwijt hem in de eerste plaats, kortgezegd, dat hij in de bovengenoemde periode de voorbereiding van terroristische misdrijven heeft medegepleegd. Hij heeft dat gedaan door zich het radicaal Islamitische gedachtengoed eigen te maken; door zich te laten informeren over de uitreis; door naar het strijdgebied in Syrië af te reizen en zich daar bij een strijder te voegen; door wapens en camouflage kleding voorhanden te hebben; en door deel te nemen aan de gewapende strijd. Hieronder zal de rechtbank aan dit feit refereren als het tweede feit.

De tweede dagvaarding verwijt hem in de tweede plaats het in die periode medeplegen van het brengen en houden van zijn minderjarig kind in een hulpeloze toestand door haar naar het strijdgebied in Syrië te brengen en daar te houden. Hieronder zal de rechtbank aan dit feit refereren als het derde feit.

Het standpunt officier van justitie wat betreft het eerste en het tweede feit

De officier van justitie heeft gerequireerd tot bewezenverklaring van beide feiten. Hij heeft hiertoe het volgende aangevoerd.

Wat betreft het eerste feit heeft de officier van justitie zich op het standpunt gesteld dat de verdachte in augustus 2012 naar Syrië is gereisd om zich aan te sluiten bij een Jihadistische beweging. Dit blijkt uit een audio-opname die hij aan de familie van zijn vrouw heeft gestuurd, waarin hij om vergeving vraagt dat hij zijn familie heeft achtergelaten maar dat dit gerechtvaardigd is omdat deelnemen aan de gewapende strijd een individuele plicht is.

Uit contacten met de familie van de verdachte blijkt dat hij heeft gezegd dat hij niet meer terugkomt.

Uit het bovengenoemde audiobericht en chatberichten die hij en zijn eerste vrouw naar familie hebben gestuurd en uit een brief die zijn eerste vrouw heeft gestuurd, blijkt verder dat zij in het kalifaat wonen en zich ook volledig met het kalifaat en IS identificeren.

De officier van justitie leidt hieruit af dat zij zich bij ISIS hebben aangesloten.

De verdachte heeft verder propaganda gemaakt voor IS en IS getalsmatig versterkt. Tenslotte geldt dat het niet anders kan zijn dan dat de verdachte voor IS heeft gestreden.

De officier van justitie heeft vrijspraak gevraagd van deelneming aan Jabhat al-Nusrah.

Ook het tweede feit is volgens de officier van justitie bewezen. Het bovenstaande heeft daarvoor als bewijsmateriaal te gelden en de verdachte heeft zich bovendien in Nederland het “jihadi-salafistisch” gedachtengoed eigen gemaakt en hij heeft zich laten informeren over de uitreis en die reis uiteindelijk ook gemaakt.

Het oordeel van de rechtbank over het eerste en tweede feit

Van deelneming aan een terroristische organisatie als bedoeld in artikel 140a van het Wetboek van Strafrecht (hierna: Sr) is sprake als de dader behoort tot die organisatie en handelingen verricht ter verwezenlijking van het terroristische oogmerk. In het geval van IS is het terroristische oogmerk het gewapenderhand vestigen van een islamitische staat met omverwerping van de (seculiere) regimes die reeds bestaan op het door IS bezette grondgebied. Aangezien een staat inwoners nodig heeft, is het zich naar het strijdgebied van IS begeven en het zich voegen bij IS een daad waarmee het terroristische oogmerk wordt verwezenlijkt (rechtbank Rotterdam, 9 november 2023, ECLI:NL:RBROT:2023:10609).

Met de officier van justitie zal de rechtbank ervan uitgaan dat de verdachte in augustus 2012 naar Syrië is vertrokken. Uit de diverse verklaringen en bevindingen in het dossier en uit de verklaring van de verdachte ter zitting valt af te leiden dat de verdachte aanvankelijk in (de stad) Aleppo heeft gewoond waar zijn eerste vrouw zich bij hem heeft gevoegd.

Rond april 2014 zijn zij naar Al-Bab gegaan. In mei 2014 zijn zij naar Manbij gegaan waar zij vervolgens tenminste twee jaar hebben gewoond. In Manbij is de verdachte in het voorjaar van 2015 met zijn tweede echtgenote islamitisch getrouwd.

De tweede echtgenote van de verdachte heeft verklaard dat zij in de lente van 2016 met haar kinderen naar Idlib is gegaan. De verdachte heeft ter zitting verklaard dat hij (en de rechtbank begrijpt: met zijn eerste echtgenote en hun kind) ongeveer vier weken daarna naar Idlib is gegaan. Volgens hun verklaringen zijn zij uiteindelijk medio 2018 naar Turkije gegaan, waar zij hebben gewoond tot november 2022. De verdachte is in november 2022 in Istanbul aangehouden en op 6 december 2022 in Nederland aangekomen.

IS is opgericht op 29 juni 2014. Voor die tijd zijn haar voorgangers ISIL en ISIS actief. Deze zijn blijkens de Kennisbijlage 140a WvSr PV de Islamitische Staat in 2012 en 2013 in opkomst. Van een “kaping van de revolutie” door radicaal islamitische groepen zou sprake zijn in de herfst van 2012. De verdachte is als gezegd in augustus 2012 naar Syrië gereisd. Voor zover bekend bevond hij zich in Manbij toen IS werd opgericht; Manbij werd op dat moment door ISIS gecontroleerd. Het staat derhalve niet onomstotelijk vast dat de verdachte naar Syrië is afgereisd teneinde zich bij IS of een van haar voorgangers te voegen, wat hij daar later ook over heeft gezegd.

Ook de chatberichten, het audiobericht en de brief die de verdachte samen met zijn eerste echtgenote naar hun familie heeft gestuurd, leveren naar het oordeel van de rechtbank geen bewijs dat de verdachte zich bij IS of een van haar voorgangers heeft gevoegd en aldus tot IS of een van haar voorgangers is gaan behoren. De rechtbank is, anders dan de verdachte ter zitting heeft verklaard, wel van oordeel dat hij in die chats en boodschappen zich tegenover hun familie daadwerkelijk een aanhanger van IS en haar radicale gedachtengoed heeft betoond. Hij heeft, anders dan hij ter zitting heeft verklaard, daadwerkelijk de familieleden diverse malen opgeroepen zich bij IS aan te sluiten. Maar dat zijn handelingen die dienen ter ondersteuning van het terroristische oogmerk van IS. Uit het feit dat de verdachte deze handelingen heeft verricht kan niet zonder meer worden afgeleid dat de verdachte ook daadwerkelijk tot de organisatie heeft behoord. Hierbij merkt de rechtbank op dat niet iedere sympathisant van IS, die zijn sympathie digitaal uit, kan worden aangemerkt als deelnemer aan een terroristische organisatie (gerechtshof Den Haag, 26 mei 2023, ECLI:NL:GHDHA:2023:1053). Vergelijk bovendien HR 14 maart 2017, ECLI:NL:HR:2017:413, r.o. 3.6 en 3.7, waar het zich betonen van een aanhanger van een terroristische organisatie en het sturen van geld naar die organisatie niet zonder meer meebrachten dat de desbetreffende verdachte daardoor tot de desbetreffende organisatie ging behoren, ondanks het bepaalde in artikel 140, vijfde lid jo. artikel 140a, derde lid Sr dat onder deelnemen aan een terroristische organisatie het verstrekken en werven van gelden wordt begrepen. Dergelijke handelingen ondersteunen het terroristische oogmerk en de wet stelt buiten twijfel dat het om dergelijke handelingen gaat, maar daaruit kan niet zonder meer worden afgeleid dat degene die deze verricht ook tot de terroristische organisatie behoort, aldus de Hoge Raad.

Anders dan de officier van justitie heeft gesteld acht de rechtbank het tenslotte niet boven elke redelijke twijfel verheven dat de verdachte heeft gevochten in een oorlog van IS. Daarvoor zijn zijn uitspraken over strijd en vechten in de audioboodschap te algemeen en uit het onderzoek op de zitting is verder niet gebleken van enig ander bewijsmateriaal dat de verdachte oorlog heeft gevoerd. Er zijn geen foto’s van de verdachte met aanvalswapens, in een legeruniform, op het slagveld of wat dan ook. Er zijn geen berichten waaruit kan worden afgeleid dat de verdachte is getraind voor de strijd, als strijder dienst heeft gedaan of naar het front is geweest. De officier van justitie kan worden nagegeven dat het verhaal van de verdachte dat hij voor het eerst op de zitting heeft verteld op onderdelen niet klopt, maar dat is het. Er zijn veel verdenkingen, maar bewijs levert het niet op.

Wat betreft het tweede feit, is het sturen van oproepen naar familie om naar het strijdgebied te komen om zich te voegen bij IS een voorbereidingshandeling als bedoeld in artikel 96 Sr. Anders dan bij zijn eerste echtgenote is dat oproepen echter niet als feitelijke omschrijving van die voorbereidingshandelingen in de tenlastelegging opgenomen. De handelingen die de verdachte in dit kader ontegenzeggelijk heeft verricht, kunnen derhalve niet worden meegenomen in de beoordeling van de vraag of hij zich schuldig heeft gemaakt aan de voorbereiding van terroristische misdrijven.

Er is verder geen bewijs dat de verdachte de andere voorbereidingshandelingen zoals in de tenlastelegging beschreven heeft verricht. Er is geen bewijs dat de verdachte zich voor zijn reis naar Syrië in het radicaal islamitische gedachtengoed heeft verdiept en naar Syrië is gereisd om zich bij Jabhat al-Nusrah, IS of een van haar voorgangers aan te sluiten.

Er is sowieso vrijwel niets bekend over de verdachte voor zijn uitreis. Er is geen bewijs dat de verdachte zich bij een strijder heeft gevoegd. Er is geen bewijs dat hij wapens en/of camouflage kleding ten behoeve van de strijd voorhanden heeft gehad. Ter zitting heeft hij verklaard dat hij een omgebouwd pistool voorhanden heeft gehad, maar dat hij dit had voor zijn veiligheid en voor de veiligheid van zijn gezin. Er is geen bewijs dat hij dit pistool voorhanden heeft gehad ter voorbereiding op oorlogsvoering.

Conclusie

De rechtbank spreekt de verdachte vrij van het eerste en van het tweede feit.

Het standpunt van de verdediging

De raadsman van de verdachte heeft vrijspraak bepleit. De verdachte heeft zijn dochter niet naar Syrië gebracht en daarover ook geen afspraken gemaakt. Ook heeft hij zijn dochter niet opzettelijk in Syrië gehouden aangezien hij steeds van plan is geweest terug te keren. In elk geval ontbreekt het bewijs van het tegendeel, aldus de raadsman.

Het oordeel van de rechtbank

De verdachte is met achterlating van zijn eerste echtgenote en zijn kind in augustus 2012 naar Syrië gereisd. Uit de eerder genoemde audioboodschap leidt de rechtbank af dat hij niet heeft verteld wat hij ging doen en waar hij heen ging. Wel stelt de rechtbank vast dat hij voornemens was niet terug te keren, waarover hieronder meer. Verder staat vast dat de eerste echtgenote van de verdachte met hun kind op 30 april 2013 naar Syrië is gereisd. De verdachte en zijn eerste vrouw hebben elkaar midden in Syrië ontmoet. Daaraan moeten afspraken ten grondslag hebben gelegen.

In het geval zijn minderjarige kind onder de hoede van de verdachte in een oorlogsgebied is, kan het gegeven dat de verdachte en het kind het gebied niet kunnen verlaten een rol spelen bij de vraag of er sprake is van het opzettelijk in hulpeloze toestand laten van het minderjarige kind (rechtbank Rotterdam 13 april 2023, ECLI:NL:RBROT:2023:3081).

De rechtbank acht echter bewezen dat de verdachte het oorlogsgebied niet heeft willen verlaten. Uit een gesprek van de wijkagent met de moeder van de verdachte op 14 juli 2014 blijkt dat de verdachte tegen zijn familie heeft gezegd dat hij met zijn gezin in Syrië was en dat hij niet terugkwam. In maart 2017 heeft hij nog contact gehad met zijn zus [naam 1] , die eveneens heeft verklaard dat de verdachte niet terug wilde komen. Ook de eerste vrouw van de verdachte heeft meer keren tegen haar vader gezegd dat ze niet naar Nederland terug komt. Daar komt bij dat de verdachte meermalen familie heeft opgeroepen naar Syrië te komen en zich bij hen te voegen. Ook dat bewijst dat hij niet wilde terugkomen.

De verdachte heeft verklaard dat hij de bovenbedoelde oproepen heeft gedaan omdat hij meermalen werd aangehouden door leden van IS en hij op zijn telefoon wilde kunnen laten zien dat hij aanhanger was van IS, terwijl hij dat in werkelijkheid niet zo was. De rechtbank vindt deze verklaring echter onaannemelijk omdat die op geen enkele wijze wordt ondersteund door ander materiaal en pas door de verdachte is afgelegd bij de inhoudelijke behandeling van zijn strafzaak.

Nu hij zijn eerste echtgenote en hun kind heeft achtergelaten, naar een oorlogsgebied is getrokken met de intentie niet terug te keren, hij samen met zijn eerste echtgenote heeft geregeld dat zij zich met hun kind bij hem in dat oorlogsgebied kon voegen en hij tenminste met zijn gezin vijf jaren willens en wetens in dat gebied is gebleven, acht de rechtbank bewezen dat hij tezamen en vereniging met zijn eerste echtgenote zijn minderjarige kind in een hulpeloze toestand heeft gebracht en gelaten.

Conclusie

De rechtbank acht bewezen dat de verdachte in de periode mei 2013 tot mei 2018 zijn minderjarig kind in Syrië in hulpeloze toestand heeft gebracht en gehouden.