Uitspraken

Sector civiel recht

zaaknummer / rolnummer: 160265 / HA ZA 07-1143

Vonnis van 30 januari 2008

in de zaak van

tegen

Partijen zullen hierna [eiseres] en Action genoemd worden.

1. De procedure

1.2. Ten slotte is vonnis bepaald.

2. Het geschil

2.1. Action is een winkelketen waar onder meer huishoudelijke artikelen, schoonmaakmiddelen en speelgoed worden verkocht.

2.2. Vaststaat dat [eiseres] op 13 januari 2004 na 17.00 uur tijdens een bezoek aan het filiaal van Action aan de Schaepmanlaan te Oss in een van de gangpaden van de winkel ten val is gekomen, waarbij zij letsel heeft opgelopen aan haar rechterbovenarm.

2.3. [eiseres] vordert in deze procedure een verklaring voor recht dat Action aansprakelijk is voor alle schade die [eiseres] heeft geleden, lijdt en nog zal lijden als gevolg van deze valpartij, en veroordeling van Action in de kosten van deze procedure.

2.4. [eiseres] meent dat Action aansprakelijk is omdat sprake was van een gevaarzettende situatie in de winkel. Ten tijde van het ongeval werd de winkel bevoorraad en stonden in alle gangpaden overal grote en kleine dozen door elkaar, waardoor klanten om de dozen heen moesten laveren om bij de stellingen met producten te komen, aldus [eiseres]. [eiseres] stelt dat zij is gevallen over een kleine doos die dicht bij de stelling stond en die zij niet heeft gezien. Volgens [eiseres] heeft Action onrechtmatig gehandeld jegens [eiseres] door op deze wijze haar winkel te bevoorraden.

2.5. Action concludeert tot afwijzing van de vordering van [eiseres] en betwist dat sprake was van een gevaarzettende situatie. Volgens Action stond de winkel niet vol met dozen. Action wijst er op dat het personeel de instructie heeft geen dozen in de gangpaden te plaatsen en dat na 16.30 uur eigenlijk geen bevoorrading meer plaatsvindt omdat de winkel dan bijna sluit en netjes wordt gemaakt voor de volgende dag. Action kan evenwel niet uitsluiten dat in de winkel nog dozen stonden en dat [eiseres] daarover is gevallen, maar dan was sprake van een voor [eiseres] voorzienbaar gevaar, aldus Action, die de onoplettendheid van [eiseres] aanwijst als oorzaak van de valpartij. Zou aansprakelijkheid van Action worden aangenomen, dan leidt die onoplettendheid van [eiseres] tot forse eigen schuld aan de zijde van [eiseres], zo bepleit Action.

2.6. Op deze en overige stellingen van partijen zal, voor zover van belang, bij de beoordeling nader worden ingegaan.

3. De beoordeling

3.1. Aan de orde is de vraag naar de aansprakelijkheid van Action voor de schade die [eiseres] heeft geleden en nog lijdt doordat zij in de winkel van Action is gevallen.

3.2. Voor wat betreft de toedracht van de valpartij heeft [eiseres] verklaard dat zij is gevallen over een doos die in het gangpad van de winkel stond en die zij niet heeft gezien omdat hij klein was en tegen de stelling aan stond. De grotere dozen, die ook in het gangpad stonden, had zij wel gezien, aldus [eiseres]. Action betwist weliswaar dat de winkel op het moment van de valpartij vol stond met dozen en voert aan dat er na 16.30 uur eigenlijk niet meer wordt bevoorraad, maar Action betwist anderzijds niet dat op het moment dat [eiseres] ten val kwam (na 17.00 uur) nog dozen in het gangpad stonden en dat [eiseres] is gevallen over een kleinere doos die tegen de stelling aan stond. De rechtbank neemt daarom als vaststaand aan dat het ongeval heeft plaatsgevonden op de wijze als door [eiseres] beschreven.

3.3. De handelwijze van Action, waarbij zij dozen in het gangpad van haar winkel heeft laten staan, is alleen dan onrechtmatig als de mate van waarschijnlijkheid van een ongeval ten gevolge daarvan zo groot is dat Action zich naar maatstaven van zorgvuldigheid daarvan had moeten onthouden. Anders gezegd, van onrechtmatig handelen is pas sprake als Action door het laten staan van de dozen in het gangpad meer risico heeft genomen dan redelijkerwijze verantwoord is. Uit het zogenaamde Kelderluikarrest van de Hoge Raad van 5 november 1965 (NJ 1966, 136) volgt dat de vraag of gevaarzetting al dan niet onrechtmatig is, afhangt van de mate van waarschijnlijkheid waarmee niet-inachtneming van de vereiste oplettendheid en voorzichtigheid kan worden verwacht, de hoegrootheid van de kans dat daaruit ongevallen ontstaan, de ernst die de gevolgen daarvan kunnen hebben en de mate van bezwaarlijkheid van het nemen van veiligheidsmaatregelen.

3.4. De rechtbank overweegt dat een winkelier er rekening mee dient te houden dat zijn klanten niet altijd de vereiste oplettendheid en voorzichtigheid in acht nemen bij het lopen door de winkel. De aandacht van winkelend publiek is immers met name gevestigd op de schappen met winkelwaren. Wanneer een winkelier er voor kiest om de winkel tijdens de openingstijden te bevoorraden, moet die bevoorrading plaatsvinden op een wijze die geen gevaar oplevert voor de klanten, rekening houdend met die verminderde oplettendheid van de klanten.

3.5. Action voert aan dat zij haar winkelpersoneel bij aanvang van het dienstverband altijd uitdrukkelijk instructies geeft over de wijze waarop moet worden gewerkt, waarbij ook aandacht wordt besteed aan de veiligheid van medewerkers en klanten. Bevoorrading moet volgens deze instructie plaatsvinden door een volle rolcontainer met dozen in het (ruime) middenpad te plaatsen en vervolgens steeds een doos te nemen, deze uit te pakken bij het schap, de lege doos plat te maken en in een (andere) rolcontainer te leggen en vervolgens een nieuwe doos te nemen. Volgens Action draagt zij haar personeel op geen dozen op de grond te plaatsen en wordt ook in de personeelswijzer die aan nieuwe werknemers wordt uitgereikt expliciet gewezen op het opgeruimd houden van de winkel en het struikelgevaar, doordat daarin wordt aangegeven dat de medewerker moet opletten dat niemand in de winkel kan struikelen over dozen, kratten, verpakkingsmateriaal of bijvoorbeeld het snoer van de stofzuiger.

3.6. De rechtbank stelt vast dat op het moment dat [eiseres] in de winkel aanwezig was, niet werd gewerkt conform de eigen instructies van Action. [eiseres] is immers gevallen over een kleine doos die in het gangpad stond en die op dat moment niet werd uitgepakt door een winkelmedewerker. Action heeft ter zitting aangegeven dat het ondanks de instructie kan voorkomen dat een doos even blijft staan als een medewerker bijvoorbeeld tijdens het uitpakken daarvan door een klant wordt gevraagd waar een bepaald product in de winkel is te vinden en die medewerker met die klant meeloopt. Dat een dergelijke situatie zich in dit geval voordeed is echter niet door Action gesteld en blijkt ook nergens uit. De rechtbank is van oordeel dat Action risico’s heeft genomen door niet te werken volgens de eigen instructies die nu juist zien op de veiligheid van medewerkers en klanten.

3.9. De rechtbank is van oordeel dat ook indien vast zou komen staan dat [eiseres] spullen in haar handen had op het moment dat zij viel, dit nog niet betekent dat zij bijzonder onoplettend en onvoorzichtig is geweest. Een winkelier moet er rekening mee houden dat klanten met verkoopartikelen (of tassen) in de hand door de winkel lopen. Dat [eiseres] achterom kijkend door de winkel heeft gelopen alvorens zij viel, in die zin dat zij meerdere stappen heeft gezet zonder te kijken waar zij liep, acht de rechtbank niet aannemelijk. Uit de verklaringen van [eiseres] en de door haar overgelegde situatieschets volgt dat [eiseres] is gevallen over een kleine doos die stond op de plaats waar [eiseres] op dat moment doende was met het terugleggen van een product in de schappen.

3.10. De rechtbank overweegt dat wanneer in een winkel grote en kleine dozen in het gangpad op de grond staan, dit het gevaar oplevert dat medewerkers of klanten daarover struikelen, met mogelijk ernstige gevolgen. Dat is ook de reden dat Action zelf haar personeel instrueert geen dozen los op de grond te laten staan en Action had het ontstaan van deze gevaarlijke situatie eenvoudig kunnen voorkomen door volgens de eigen veiligheidsinstructies te werken, waarvan gesteld noch gebleken is dat zij bijzonder bezwaarlijk zijn voor Action.

3.11. Het voorgaande leidt tot de slotsom dat Action aansprakelijk is voor de door [eiseres] geleden en nog te lijden schade. De rechtbank is echter met Action van oordeel dat deze schade mede een gevolg is van de aan [eiseres] toe te rekenen omstandigheid dat zij onvoldoende oplettend is geweest bij het lopen door de winkel. [eiseres] heeft verklaard dat zij bij binnenkomst van de winkel heeft gezien dat men doende was de winkel te bevoorraden en dat overal in de gangpaden grote en kleine dozen stonden opgesteld. Zij had daarom in deze winkel, meer dan zij mogelijk in andere winkels gewend is, moeten opletten waar zij liep. Gelet hierop dient de vergoedingsplicht van Action te worden verminderd door de schade over [eiseres] en Action te verdelen in evenredigheid met de mate waarin de aan ieder toe te rekenen omstandigheden tot de schade hebben bijgedragen. De rechtbank is van oordeel dat 25% van de ontstane schade het gevolg is van de aan [eiseres] toe te rekenen omstandigheid dat zij onvoldoende oplettend is geweest. De rechtbank ziet in de omstandigheden van het geval geen reden om te oordelen dat de billijkheid een andere verdeling van de schade eist.

3.12. De vordering van [eiseres] zal daarom in zoverre worden toegewezen, dat voor recht zal worden verklaard dat Action aansprakelijk is voor 75% van de schade die [eiseres] heeft geleden, lijdt en nog zal lijden als gevolg van het haar overkomen ongeval op 13 januari 2004.

3.14. De gevorderde veroordeling in nakosten moet op grond van art. 237 lid 4 Rv worden afgewezen.

4. De beslissing

De rechtbank

4.1. verklaart voor recht dat Action aansprakelijk is voor 75% van de schade die [eiseres] heeft geleden, lijdt en nog zal lijden als gevolg van het haar overkomen ongeval op 13 januari 2004,

4.2. veroordeelt Action in de proceskosten, aan de zijde van [eiseres] tot op heden begroot op EUR 1.239,31, te vermeerderen met de wettelijke rente over dit bedrag vanaf de veertiende dag na betekening van dit vonnis tot de dag van volledige betaling, te voldoen aan de griffier door overmaking op rekeningnummer 19.23.25.787 ten name van Arrondissement 536 's-Hertogenbosch onder vermelding van "proceskostenveroordeling" en het zaak- en rolnummer,

4.3. verklaart dit vonnis wat betreft de onder 4.2 genoemde beslissing uitvoerbaar bij voorraad,

4.4. wijst het meer of anders gevorderde af.

Dit vonnis is gewezen door mr. J. van der Weij en in het openbaar uitgesproken op 30 januari 2008.