Uitspraken

Bij beschikking van 29 juli 2020 heeft de rechtbank mr. drs. [deskundige 2] en mr. dr. [deskundige 1] benoemd tot deskundigen. De rechtbank heeft daarbij deze deskundigen gelast een deskundigenonderzoek te doen ter beantwoording van de navolgende vraagpunten:

I. De scheidingsmelding

Aan de orde zijn nog de verzoeken van de man, primair, tot nakoming van de zorgregeling zoals bepaald in de beschikking van 26 september 2019 op straffe van een dwangsom dan wel, subsidiair, een begeleide omgangsregeling vast te stellen op straffe van een passend dwangmiddel. Alsmede de vrouw te verplichten mee te werken aan alle door het CJG en/of andere jeugdhulpverleningsinstanties verzochte c.q. voorgestelde begeleiding, zoals ambulante begeleiding in de thuissituatie, PMT, systeemtherapie en of andere interventies en de vrouw te verplichten de man te informeren en te consulteren over alle relevante zaken in het leven van [minderjarige] , zoals zijn gezondheid, schoolsituatie, etc.

De man heeft tevens verzocht om een gelijkwaardige zorgverdeling tussen de ouders voor [minderjarige] vast te stellen, althans (voorwaardelijk) voor zover de situatie van [minderjarige] bij zijn moeder niet gezond is voor hem en hij blijkt te worden bedreigd in zijn ontwikkeling, het hoofdverblijf van [minderjarige] te wijzigen in die zin, dat [minderjarige] met ingang van een door de rechtbank te bepalen datum zijn hoofdverblijf zal hebben bij de man, eveneens met het vaststellen van een contactregeling tussen [minderjarige] en zijn moeder.

Bij wijze van aanvullend verzoek heeft de man verzocht de eerder tussen partijen gemaakte afspraak over de kinderalimentatie voor [minderjarige] te wijzigen en te bepalen (al dan niet als onderdeel van het nieuwe ouderschapsplan), dat de man voortaan volgens de wettelijke maatstaven een bijdrage zal voldoen in de kosten van verzorging en opvoeding van [minderjarige] van (afhankelijk van de draagkracht van de vrouw) minimaal € 535,50 per maand en maximaal € 1.071,= per maand met ingang van de datum van indiening van dit verzoekschrift.

De bijdrage uit het oude ouderschapsplan is een grove miskenning van de wettelijke maatstaven. Bovendien zijn de omstandigheden sinds de totstandkoming zodanig gewijzigd, dat er ook uit dien hoofde aanleiding is om de bijdrage die de man aan de vrouw ten behoeve van [minderjarige] betaalt, te wijzigen.

Op 26 januari 2022 heeft de rechtbank het deskundigenbericht ontvangen. Dit betreft een uitgebreid rapport dat heeft geleid tot beantwoording, voor zover mogelijk, van de vragen zoals die bij beschikking van 29 juli 2020 aan de deskundigen zijn voorgelegd.

Uit het ouderschapsonderzoek blijkt volgens de deskundigen dat de verhouding tussen partijen ten tijde van de scheidingsmelding al ernstig was verstoord. Dit heeft met name te maken met een incident rond de hond van de vrouw. De verhalen van de ouders rondom dit incident staan lijnrecht tegenover elkaar en zij houden ieder vast aan hun eigen versie van het verhaal. Na de echtscheiding wilde de vrouw geen face-to-face contact meer met de man, met name omdat hij zijn excuses niet aan wilde bieden voor het incident met haar hond. De man ontkent dat incident. Daarom wilde hij zijn excuses niet aanbieden voor iets wat hij niet heeft gedaan. De man had graag wel het face-to-face contact met de vrouw behouden, maar hij kon niet anders dan de vrouw volgen. De ouders communiceren op dit moment op zakelijke wijze en via schrift met elkaar over [minderjarige] . Volgens de vrouw is dit voor haar de beste manier om haar grenzen te bewaken. De relatie tussen partijen is nog verder onder druk komen te staan nadat de vrouw stelt van [minderjarige] signalen te hebben ontvangen over seksueel grensoverschrijdend gedrag door de man bij [minderjarige] . De vrouw heeft hier uiteindelijk ook aangifte van gedaan. De man ontkent alle beschuldigingen.

Blijkens het deskundigenbericht is de vrouw van mening dat er geen strijd is tussen partijen en dat [minderjarige] geen last heeft van de manier waarop partijen met elkaar communiceren. De man denkt - eveneens volgens het deskundigenrapport - daarentegen dat [minderjarige] wel degelijk last heeft van de wijze waarop partijen met elkaar communiceren. Gedurende het ouderschapsonderzoek hebben de deskundigen met partijen gezocht naar begrip en erkenning bij partijen voor elkaars verhaal en beleving en om zo te komen tot een opening voor verbinding tussen hen als ouders. De man wil graag tot verbetering van de situatie komen en heeft daarvoor ook hulpverlening ingeschakeld. De vrouw ziet geen noodzaak voor verbetering of hulpverlening. Voor de vrouw zijn de uitkomsten van de therapie van [minderjarige] bepalend voor eventuele andere hulpverlening voor [minderjarige] , dan wel voor partijen. De therapeut van [minderjarige] , mevrouw [therapeut] , heeft bevestigd dat [minderjarige] een goede band heeft met de vrouw en haar lijkt te zien als zijn veilige haven. Op dit moment zorgt het onderwerp vader voor spanning bij [minderjarige] en dit zorgt voor ontregeling. Traumatische herinneringen lijken in de weg te staan aan het contact tussen [minderjarige] en de man, aldus de therapeut.

Uit het ouderschapsonderzoek blijkt dat partijen lijnrecht tegenover elkaar zijn blijven staan. Voor de vrouw is het de vraag hoe [minderjarige] op een veilige manier contact kan hebben met de man. Hervatting van het contact tussen [minderjarige] en de man is voor de vrouw afhankelijk van de uitkomsten van de therapie van [minderjarige] en de adviezen van de therapeut van [minderjarige] hierover. Voor de man is het de vraag in hoeverre de trauma’s en emoties van de vrouw van invloed zijn op de houding van [minderjarige] ten opzichte van hem. Het simpelweg afwachten van de uitkomsten van de therapie van [minderjarige] is voor de man onvoldoende.

Op 1 februari 2022 heeft de rechtbank namens de vrouw een verweerschrift ontvangen dat ziet op het aanvullende verzoek van de man om de kinderalimentatie te wijzigen. Het ouderschapsonderzoek ziet op het belang van [minderjarige] en de antwoorden kunnen van belang zijn voor het vaststellen van enige omgangsregeling. De vragen die aan de deskundigen zijn gesteld zien niet op de financiële situatie van partijen.

De man voert aan dat de destijds overeengekomen bijdrage aanzienlijk hoger is dan hij volgens de wettelijke maatstaven en de TREMA-normen moest betalen. Hij is van mening dat de overeenkomst tot stand is gekomen met een grove miskenning van de wettelijke maatstaven. De vrouw stelt echter dat partijen destijds nauwkeurig en bewust het ouderschapsplan hebben opgesteld. Artikel 1:401 lid 5 BW bepaalt dat een overeenkomst betreffende een bijdrage in het levensonderhoud kan worden gewijzigd of ingetrokken indien zij is aangegaan met een grove miskenning van de wettelijke maatstaven. Bij partneralimentatie vindt deze bepaling geen toepassing als partijen bewust van de wettelijke maatstaven zijn afgeweken. Ter discussie staat de vraag of dit ook het geval is bij bewuste afwijking van de wettelijke maatstaven voor kinderalimentatie. De kinderalimentatie moet ten minste voldoen aan de wettelijke maatstaven. Het betekent dat wel ten gunste van [minderjarige] mag worden afgeweken van die wettelijke maatstaven. De vrouw is van mening dat de man geen beroep kan doen op artikel 1:401 lid 5 BW noch op enig wilsgebrek.

Mondelinge behandeling 11 maart 2022

Door en namens de man is herhaald dat het ouderschapsonderzoek niet heeft gebracht wat de man had gehoopt. De dynamiek tussen partijen is niet helder in beeld gebracht en de trauma’s zijn niet benoemd. De man hoopt dat de rechtbank nog mogelijkheden ziet om tot een verbetering van de situatie te komen. De man wil graag meewerken aan ieder vorm van hulpverlening. In de visie van de man is er sprake van ouderverstoting. Hij ziet in dat contactherstel met onmiddellijke ingang niet mogelijk is, maar vraagt de rechtbank of er mogelijkheden zijn voor interventies om [minderjarige] te helpen. Het belang van [minderjarige] staat voor de man voorop. Hij vraagt zich wel af of de huidige therapeut van [minderjarige] deskundig genoeg is om [minderjarige] te begeleiden. Zij heeft wel een vertrouwensband opgebouwd met [minderjarige] en dat vindt de man heel belangrijk.

Ten aanzien van de kinderalimentatie stelt de man dat partijen hier destijds afspraken over hebben gemaakt. Partijen zijn tot het bedrag gekomen om ervoor te zorgen dat de vrouw met [minderjarige] in Ulvenhout kon blijven wonen en [minderjarige] naar dezelfde school kon blijven gaan. Partijen hadden advies in kunnen winnen, maar hebben dat niet gedaan. Volgens de man hebben partijen zich onbewust niet aan de wettelijke maatstaven gehouden. De vrouw en [minderjarige] zijn inmiddels verhuisd en de woning waar zij thans wonen is (deels) betaald door de partner van de vrouw. De man wil graag kijken naar de behoefte van [minderjarige] en het stukje verkapte partneralimentatie laten vervallen.

Ten aanzien van de kosten van de deskundigen verzoekt de man deze kosten geheel dan wel gedeeltelijk ten laste van ’s Rijks kas te laten komen. Indien de rechtbank partijen zal veroordelen in de kosten van de deskundigen verzoekt de man de laatste begroting van de deskundigen waarvoor nog geen goedkeuring is gegeven, niet mee te nemen. De kosten dienen dan gelijk tussen partijen te worden verdeeld.

Door en namens de vrouw wordt bezwaar gemaakt tegen de verzoeken van de man. Zij is van mening dat er geen sprake is van ouderverstoting. De deskundigen zijn ook niet tot die conclusie gekomen. Zolang de man de vrouw dit verwijt blijft maken, wordt het moeilijk om het gesprek met elkaar aan te gaan.

Volgens de vrouw gaat het goed met [minderjarige] . Hij doet het goed op school en krijgt wekelijks EMDR-therapie om zijn trauma’s te verwerken. De vrouw heeft in het verleden een beklagprocedure opgestart tegen het niet vervolgen/voortzetten van vervolging van de man door het Openbaar Ministerie (procedure ex artikel 12 Wetboek van Strafvordering) inzake het seksueel grensoverschrijdend gedrag. Nadien heeft de vrouw deze procedure ingetrokken om de situatie niet verder op scherp te zetten. Er zijn geen aanwijzingen om de hoofdverblijfplaats van [minderjarige] te wijzigen. De vrouw verzoekt te bepalen dat de omgang tussen de man en [minderjarige] voor een periode van twee jaar wordt ontzegd, dit om rust voor [minderjarige] te creëren. [minderjarige] geeft consistent en tegenover meerdere personen, waaronder zijn therapeut en de deskundigen van het ouderschapsonderzoek, aan dat hij op dit moment geen contact wil met de man. Mocht [minderjarige] in de toekomst aangeven dat hij wel weer contact met de man wenst dan is de vrouw bereid [minderjarige] daarin te ondersteunen en te begeleiden. De vrouw stelt dat het advies van de therapeut, inhoudende dat op dit moment traumatische herinneringen in de weg lijken te staan aan het contact tussen [minderjarige] en de man, leidend dient te zijn. Het afdwingen van contact zal enkel contraproductief werken en een grote belasting opleveren voor [minderjarige] . De onderhavige procedure zorgt voor veel spanningen bij [minderjarige] en dit maakt dat de vrouw het in het belang van [minderjarige] vindt wanneer het contact tussen de man en [minderjarige] voor een bepaalde periode wordt ontzegd. Ook de vrouw zal er alles aan doen om uiteindelijk tot contactherstel tussen de man en [minderjarige] te komen. Voor nu is er rust nodig, zowel voor [minderjarige] als voor de vrouw.

Eveneens verzoekt de vrouw het verzoek van de man betreffende de kinderalimentatie af te wijzen. Partijen hebben overleg gehad over het te betalen bedrag aan kinderalimentatie van de man aan de vrouw. Er is destijds op zorgvuldige wijze een ouderschapsplan opgesteld en partijen zijn bewust afgeweken van de wettelijke maatstaven. De man heeft informatie ingewonnen, met name via internet, en ouders wisten dat de bijdrage bovenwettelijk was.

De gronden voor de wijziging zijn volgens de vrouw onvoldoende onderbouwd. Daarnaast heeft de man niet aangetoond dat er sprake is van een dusdanige wijziging in zijn inkomen dat hij niet langer het overeengekomen maandbedrag kan voldoen.

Ten aanzien van de kosten van het deskundigenonderzoek verzoekt de vrouw om de kosten primair ten laste van ’s Rijks kas te laten komen. Indien de rechtbank toch tot een kostenveroordeling komt verzoekt de vrouw het deel van de begroting van de deskundigen dat nog niet aan de rechtbank is voorgelegd, niet mee te nemen en de kosten tussen partijen te verdelen naar draagkracht.

Tijdens de mondelinge behandeling is mr. [deskundige 1] , één van de deskundigen, verschenen om het verloop van het ouderschapsonderzoek en de resultaten nader toe te lichten. Zij stelt dat het de vraag is of [minderjarige] geen contact wil met de man vanwege seksueel misbruik of dat er sprake is van ouderverstoting door het toedoen van de vrouw. Het ouderschapsonderzoek is logisch verlopen, maar er zijn complicaties ontstaan door de zogenoemde artikel 12 procedure die de vrouw is gestart en het verzoek van de man tot wijziging van de kinderalimentatie. De therapeut van [minderjarige] is altijd duidelijk geweest dat zij er is voor [minderjarige] . Het doel van de therapie is dat het beter met [minderjarige] gaat, pas daarna kan er indien mogelijk contactherstel volgen.

Mr. [deskundige 1] heeft samen met mr. [deskundige 1] het Nederlands Instituut voor Forensische Psychiatrie en Psychologie (NIFP) benaderd om te vragen of in deze zaak een systematische aanpak tot de mogelijkheden behoort. De verwachting is echter niet dat dit gaat werken, zolang partijen lijnrecht tegenover elkaar staan.

De mondelinge behandeling is korte duur onderbroken om partijen zich te laten beraden op het voorstel van de rechtbank om voor beide partijen afzonderlijk een behandeling te starten, waarbij [minderjarige] niet zal worden betrokken. De behandelaars van beide partijen hebben dan onderling contact met elkaar en zullen bekijken of op termijn een systematische aanpak mogelijk is.

In reactie hierop heeft de man aangegeven dat hij alles wil doen wat nodig is. Hij is dus ook bereid om aan zo’n behandeling mee te werken. De vrouw maakt wel bezwaar tegen behandeling. Zij heeft tot nu toe overal aan meegewerkt en zij wil nu rust voor [minderjarige] en ook voor zich zelf. De vrouw ziet niet dat er bij haar een probleem ligt.