Uitspraken

De rechtbank beoordeelt de verleende omgevingsvergunning voor het realiseren van een loods. Zij doet dat mede aan de hand van de beroepsgronden van eiser.

De rechtbank verklaart het beroep gegrond. Hierna legt de rechtbank uit hoe zij tot dit oordeel komt en welke gevolgen dit oordeel heeft.

Eiser is woonachtig op [adres 1] 4 te [plaatsnaam] . De achtertuin van zijn woning grenst aan het perceel waarvoor de omgevingsvergunning voor het realiseren van de loods is verleend.

Eiser heeft betoogd dat geen sprake is van een reëel agrarisch bedrijf. De loods die nu al op het perceel [adres 1] 6a staat, wordt feitelijk niet gebruikt voor boomkwekerijdoeleinden. [naam vergunninghouder] en de onderneming van zijn vader beschikken over een groot grondareaal, maar het is de vraag tot welke bedrijven deze gronden behoren. Daarnaast is niet gebleken dat de realisatie van de boomkwekerijloods noodzakelijk is ten behoeve van de bedrijfsvoering. Het rapport van de Agrarische Beoordelingscommissie (hierna: ABC) is gebrekkig en had niet ten grondslag gelegd mogen worden aan het bestreden besluit.

Het college heeft gesteld dat het advies van de ABC een deskundigenadvies is dat in beginsel aan het bestreden besluit ten grondslag gelegd mocht worden. De ABC heeft zorgvuldig onderzoek gedaan, bestaande uit een bedrijfsbezoek, verstrekte mondelinge gegevens en verschillende documenten. Het bestemmingsplan vereist niet dat de noodzakelijkheid van het gebouw moet worden aangetoond.

[naam vergunninghouder] heeft gesteld dat sprake is van een reëel agrarisch bedrijf. Er wordt ruimschoots voldaan aan het grondareaal en er is daarbij ruimschoots voldoende arbeidskracht met inkomen. Het rapport van de ABC kon ten grondslag worden gelegd aan de besluitvorming.

Op het perceel [adres 1] is het bestemmingsplan ‘ [naam bestemmingsplan] ’ van toepassing en rust de enkelbestemming ‘Agrarisch’ en de dubbelbestemming ‘Waarde – Archeologie 2’. De voor ‘Agrarisch’ aangewezen gronden zijn bestemd voor grondgebonden agrarische bedrijven.1

Voor het bouwen van bouwwerken gelden de volgende bepalingen:

1. per bouwvlak is bebouwing ten behoeve van niet meer dan één agrarisch bedrijf toegestaan (…)

2. er mogen uitsluitend bouwwerken ten behoeve van reële agrarische bedrijven worden gebouwd (…)2

Een reëel agrarisch bedrijf is in artikel 1 van de planregels gedefinieerd als een agrarisch bedrijf dat jaarrond een arbeidsbehoefte of -omvang heeft van ten minste één halve volledige arbeidskracht, met een daarbij passend jaarinkomen.

De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (AbRS) heeft geoordeeld dat voor de beantwoording van de vraag of een reëel agrarisch bedrijf aanwezig is, naast de inkomsten die uit de agrarische activiteiten worden verkregen, bijkomende gegevens gewicht in de schaal kunnen leggen, waaronder het grondareaal, de intentie waarmee de agrarische activiteiten worden ondernomen en de tijd die hieraan wordt besteed.3

De rechtbank stelt vast dat het bestemmingsplan de bouw van deze loods op het perceel [adres 1] 6a te [plaatsnaam] toestaat, mits de loods wordt gebouwd ten behoeve van één reëel grondgebonden agrarisch bedrijf. [naam vergunninghouder] wil de loods gebruiken als opslag- en verwerkingsruimte voor het oppotten van de planten.

Het college baseert het standpunt dat de eenmanszaak ‘ [naam eenmanszaak] ’ een reëel agrarisch bedrijf is, op het rapport van de ABC van 7 februari 2022. De ABC vindt dat [naam eenmanszaak] een reëel agrarisch bedrijf is, omdat [naam eenmanszaak] jaarrond een arbeidsbehoefte of -omvang heeft van ten minste één halve volledige arbeidskracht, met een daarbij passend jaarinkomen. De ABC komt tot deze conclusie op grond van het door [naam vergunninghouder] ingevulde formulier ‘Bedrijfsgegevens Aanvrager’, de jaarrekening van 2019 inclusief een toelichting van de accountant van 14 december 2021 en een bedrijfsbezoek aan het adres [adres 2] 11 te [plaatsnaam] en het adres [adres 1] 6a.

Het is vaste rechtspraak van de AbRS dat een bestuursorgaan mag afgaan op een deskundigenadvies bij de beoordeling van een aanvraag, als dat advies aan bepaalde vereisten voldoet. Op grond van de artikel 3:9 en 3:49 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb) moet het bestuursorgaan controleren of het advies zorgvuldig tot stand is gekomen en of het advies inzichtelijk is en of het inhoudelijk concludent is (de vergewisplicht). Het advies moet op onpartijdige, objectieve en inzichtelijke wijze zijn opgesteld.

De rechtbank stelt vast dat uit het dossier blijkt dat [naam vergunninghouder] en zijn vader samen een aantal economische activiteiten ontplooien onder andere op het gebied van de teelt van heesters (met name buxus) en coniferen. Deze activiteiten zijn - naar de rechtbank begrijpt - deels ondergebracht bij [naam bedrijf] en deels bij [naam eenmanszaak] .

Eiser vindt dat de ABC en het college onvoldoende in kaart hebben gebracht welke activiteiten worden ontplooid door [naam eenmanszaak] te kunnen beoordelen of sprake is van een reëel agrarisch bedrijf. In het licht daarvan heeft eiser in bezwaar en beroep een groot aantal vragen gesteld over en kritische kanttekeningen gesteld bij het rapport van de ABC. Het college heeft daarin echter geen aanleiding gezien om de ABC om een aanvullend advies te vragen.

Ter zitting heeft de rechtbank ook vragen gesteld over en naar aanleiding van het rapport van de ABC. Het college was niet in staat op deze vragen antwoord te geven.

De ABC noemt bijvoorbeeld het perceel [adres 1] 6a als vestigingsplaats van [naam eenmanszaak] . Het is niet duidelijk waarop de ABC deze stelling baseert. Bij raadpleging van het register van de Kamer van Koophandel blijkt [naam eenmanszaak] geregistreerd te staan op het adres [adres 2] 11 te [plaatsnaam] . Uit het rapport van de ABC blijkt ook niet wie de eigenaar is van het perceel [adres 1] 6a. Ter zitting heeft de gemachtigde van [naam vergunninghouder] verklaard dat het perceel in eigendom is van de heer [naam man] en dat er een koopovereenkomst ligt. De koopovereenkomst is niet overlegd en het is onduidelijk wie de koper is van het perceel ( [naam vergunninghouder] , zijn vader of bijvoorbeeld [naam bedrijf] ). De rechtbank stelt vast dat niet vastgesteld kan worden wat de connectie is tussen het perceel [adres 1] 6a en [naam eenmanszaak] .

Er mogen uitsluitend bouwwerken ten behoeve van reëel agrarische bedrijven worden gebouwd. Naar het oordeel van de rechtbank vraagt deze planregel om een controleerbare toelichting van [naam vergunninghouder] waarom voor een buxuskwekerij met een gesteld grondareaal van 20 hectare, naast de reeds aanwezig loods op het perceel van 300 vierkante meter een tweede loods nodig is met een oppervlakte van 960 vierkante meter.

Dit alles overziend is de rechtbank van oordeel dat het college niet heeft mogen afgaan op het rapport van de ABC. Het college had om zijn minst de vragen die eiser terecht heeft gesteld naar aanleiding van het rapport moeten voorleggen aan de ABC met een verzoek om te reageren en desnoods aanvullend te rapporteren. Het rapport van de ABC is nu onvolledig gebleven en de conclusies zijn niet controleerbaar. Het college heeft daarmee niet voldaan aan de vergewisplicht en heeft het bestreden besluit onzorgvuldig voorbereid.