Uitspraken

Daar waar het voor- en achterdeurbeleid elkaar kruisen, ontstaat een spanningsveld. Krachtens het thans geldende gedoogbeleid wordt immers toegestaan dat cannabis in de openheid wordt verkocht, ondanks de in de Opiumwet neergelegde strafbaarstelling. Om verkoop te kunnen faciliteren is telen, bewerken, opslaan en aanvoeren van softdrugs vereist. Het is juist dit telen, bewerken, opslaan en aanvoeren dat niet onder het gedoogbeleid valt en overigens ook niet op een andere wijze is gereguleerd. Met andere woorden; op geen enkele wijze kunnen de genoemde handelingen op legale wijze plaatsvinden. De rechtbank begrijpt dat dit innerlijk tegenstrijdig is en dat het de coffeeshops in een spagaat brengt. Zij mogen wel de cannabis verkopen, maar het is niet mogelijk deze cannabis op gereguleerde wijze te telen, bewerken, op te slaan en te verkrijgen. Deze manier van werken en het niet reguleren van de achterdeur leidt in zowel de samenleving als in de politiek voortdurend tot discussie.

Uit rechterlijke uitspraken kan worden opgemaakt dat ook de strafrechtspleging niet blind is voor de achterdeur en de problemen die dit met zich meebrengt. Er lijkt dan ook een voorzichtige lijn te ontstaan, waarbij in sommige zaken waar net als in onderhavige zaak sprake is van het aanhouden van een externe handelsvoorraad geen straf of maatregel wordt opgelegd. Dit betekent echter niet dat er in geval van een externe handelsvoorraad per definitie een rechterlijk pardon dient te volgen.

Op 12 november 2015 heeft het gerechtshof te Den Bosch een arrest gewezen (ECLI:NL:GHSHE:2015:4514). In dit arrest heeft het Hof een aantal criteria geformuleerd op basis waarvan geconcludeerd kon worden dat in casu sprake was geweest van strafbare feiten die direct voortsproten uit de bonafide bedrijfsvoering, zodat in die zaak kon worden besloten tot een rechterlijk pardon, artikel 9a Sr. Deze criteria zien op het houden van een externe handelsvoorraad in verband met de noodzaak voor exploitatie van een coffeeshop. De rechtbank neemt bij het bepalen van op te leggen straf, het al dan niet voldoen door verdachte en zijn broer aan deze criteria als uitgangspunt.

De rechtbank stelt vast dat coffeeshop [naam] gedoogd werd en nog steeds gedoogd wordt door de overheid. Er is ook geen sprake geweest van een tijdelijke sluiting van de coffeeshop naar aanleiding van de onderhavige zaak. De rechtbank ziet ook geen aanwijzingen voor het overtreden van de AHOJG-voorwaarden. De officier van justitie heeft betoogd dat er wel een te grote voorraad werd gehouden. Op zichzelf klopt dit. De rechtbank gaat bij de beoordeling echter, net als het gerechtshof in eerder genoemd arrest, uit van de voorraad in de coffeeshop zelf. Er zijn geen aanwijzingen dat de inpandige hoeveelheid van 500 gram ooit is overschreden. Aan het eerste criterium wordt dan ook voldaan.

Het tweede door het gerechtshof geformuleerde criterium dat van belang kan zijn is dat de bedrijfsvoering van de coffeeshop transparant en op orde is geweest. De rechtbank constateert dat de administratieve gegevens die zich in het dossier bevinden niet als transparant en op orde kunnen worden gekwalificeerd. Die zijn onvolledig nu het kasboek geen (volledig) overzicht van de uitgaven van het bedrijf worden vermeldt. Uit het memo dat is opgesteld door de Belastingdienst volgt echter dat de Belastingdienst, anders dan de rechtbank, wel over in- en verkoopoverzichten, jaarrekeningen, audit files en kas- en omzetgegevens van de coffeeshop over een lange periode heeft beschikt. Ook zijn de belastingaangiftes kennelijk altijd goedgekeurd, ook die van 2019. Deze aanslag is inmiddels ook definitief goedgekeurd. Daarbij komt dat er volgens de verdediging meerdere controles door de Belastingdienst zijn uitgevoerd in de coffeeshop. Deze vonden onaangekondigd plaats. Tijdens deze controles is kennelijk alles altijd in orde bevonden. De rechtbank heeft de stukken van deze controles, net als de gegevens waar de Belastingdienst over beschikt, niet. De rechtbank heeft dan ook onvoldoende informatie om vast te kunnen stellen dat de administratie niet transparant of ondeugdelijk is. Nu de Belastingdienst kennelijk wel over alle gegevens beschikte en niet heeft gerapporteerd over onjuistheden of onvolledigheden gaat de rechtbank er vanuit dat ook van het tweede criterium sprake is.

Het derde criterium betreft de omvang en noodzaak van de aangetroffen voorraad. De officier van justitie heeft betoogd dat de aangetroffen voorraad, gelet op de cijfers uit 2018, een voorraad voor zes maanden betrof en dat niet meer kan worden gezegd dat er sprake is van een voor de exploitatie van de coffeeshop noodzakelijke voorraad. Hiermee zou niet zijn voldaan aan het derde criterium.

Er is geen harde grens op basis waarvan kan worden bepaald of een voorraad noodzakelijk is. Over het algemeen kan worden aangenomen dat een voorraad van enkele maanden niet als te groot wordt beschouwd. Een voorraad ter grootte van een half jaar aan verkoop is dit wel. De rechtbank gaat er, anders dan de officier, echter niet vanuit dat de aangetroffen voorraad goed is voor een half jaar aan omzet. Ten aanzien van de grootte van de voorraad gaat de rechtbank uit van een gemiddelde afname van 2 gram cannabis per klant. Dit is gelijk aan het uitgangspunt dat het gerechtshof in voornoemd arrest hanteert. Daarbij gaat de rechtbank ervan uit dat de coffeeshop, gelet op de categorie waarin [naam] is ingedeeld volgens het rapport “shops in zicht’’, ongeveer 250.000 klanten per jaar ontvangt. Dat betekent dat er voor bijna drie maanden aan voorraad in de garageboxen is aangetroffen. De rechtbank is van oordeel dat dit weliswaar een behoorlijk ruime voorraad is en dat deze wellicht op de grens ligt, maar dat deze niet dusdanig exorbitant is dat deze als niet noodzakelijk kan worden aangemerkt. Ook van het derde criterium is derhalve sprake.

De rechtbank heeft reeds aangegeven dat zij ervan uit gaat dat de voorraad uitsluitend ten behoeve van de exploitatie van de coffeeshop werd aangehouden. Hiermee is ook van het vierde criterium sprake.