Uitspraken

1.1.

Het verloop van de procedure blijkt uit:

- de dagvaarding van 14 april 2023 met producties;
- de conclusie van antwoord met producties;

- de aanvullende producties 11 tot en met 20 van [eiser in conventie] ;
- de pleitnota, tevens incidentele conclusie van onbevoegdheid respectievelijk conclusie van antwoord in voorwaardelijke reconventie van [eiser in conventie] ;

- de brief van 19 juni 2023 van [gedaagde in conventie] met aanvullende producties 21 en 22;

- de aanvullende productie 21 van [eiser in conventie] ;
- de mondelinge behandeling van 21 juni 2023, waarvan door de griffier aantekeningen zijn gemaakt;
- de pleitnota van [gedaagde in conventie] .

1.2.

Ten slotte is vonnis bepaald.

2.1.

[gedaagde in conventie] was voor 29 december 2022 genaamd [B.V.]

2.2.

[eiser in conventie] en [gedaagde in conventie] hebben samen een notarispraktijk gevoerd in [plaats 1] en vormden samen een [maatschap] .

2.3.

Partijen zijn daarnaast gezamenlijk, ieder voor de helft, eigenaar van het kantoorpand aan [adres] te [plaats 1] (hierna: het pand). De maatschap huurt van partijen het pand en in dit pand wordt de notarispraktijk uitgeoefend.

2.4.

Partijen zijn op 14 oktober 2011 als vennoten een maatschapsovereenkomst overeengekomen. De maatschapsovereenkomst luidt, voor zover hier van belang, als volgt:

1. De maatschap zal aanvangen op 1 januari 2012 en is aangegaan voor onbepaalde tijd.

2. Ieder der vennoten heeft het recht de maatschap op te zeggen, mits met inachtneming van een termijn van 6 maanden en slechts tegen het einde van een boekjaar. De opzegging dient te geschieden per aangetekende brief aan de andere vennoten.

4. (…)

1. Indien een vennoot voornemens is zijn aandeel in de onroerende zaak te verkopen is hij verplicht de andere vennoot daarvan bij aangetekend schrijven op de hoogte brengen.

2. Binnen één maand na ontvangst van dit schrijven is de andere vennoot verplicht - eveneens bij aangetekend schrijven - mee te delen of hij/zij van zijn/haar voorkeursrecht gebruik wenst te maken bij gebreke waarvan het hiervoor vermeld voorkeursrecht van koop is vervallen. Indien de andere vennoot van zijn/haar voorkeursrecht gebruik wenst te maken zal de koopsom in onderling overleg worden vastgesteld of zo partijen het - binnen drie weken na acceptatie van het recht - niet eens worden over de koopsom zal deze worden vastgesteld door drie deskundigen, waarvan elke partij (verkoper en koper) er één benoemt terwijl de aldus benoemde deskundigen tezamen de derde zullen benoemen.

5. De vennoten sub 1 en 2. verplichten zich bovendien jegens elkaar hun onverdeeld aandeel in het voormelde pand aan het [adres] te [plaats 1] over te dragen indien een der genoemde gevallen van artikel 10 zich voordoen. Het in artikel 7 lid 4 genoemde voorkeursrecht van koop geldt in die gevallen.

a. door ontbinding in onderling overleg;

b. door opzegging overeenkomstig het in artikel 3 bepaalde;

(…)

g. door aan een vennoot c.q. aan de directeur van één van de vennoten sub 1 en 2 verleend ontslag als notaris.

2. Bij het eindigen van de maatschap anders dan in onderling overleg heeft de vennoot die niet heeft opgezegd c.q. in wie niet de oorzaak van de beëindiging is gelegen, het recht de praktijk van de maatschap voort te zetten, alsmede, indien hij/zij zodanige voortzetting wenst, het recht op hetzij de verblijving hetzij de toescheiding aan haar/hem van de zaken der vennootschap, een en ander, indien zij/hij het verlangen daartoe binnen 6 maanden na het eindigen der maatschap per aangetekende brief gericht aan de uitgetreden vennoot of diens rechtsopvolger(s) te kennen geeft, derhalve onverminderd de plicht en bevoegdheid voor de uitgetreden vennoot c.q. haar directeur zijn/haar ambt te blijven uitoefenen.

1. In alle gevallen waarin de voortzettende vennoot verplicht is tot een uitkering aan de uitgetreden vennoot of diens rechtsopvolger(s), zal hij/zij gehouden zijn deze schuld te voldoen binnen één jaar nadat de beëindiging van de maatschap plaatsvond. De schuld draagt rente naar het percentage alsdan verschuldigd voor de niet-opvraagbare kapitaalgedeelten vermeerderd met twee procentpunten, te rekenen vanaf het moment van uittreden van de betreffende vennoot.

2.5.

Bij aangetekende brief van 21 december 2021 heeft [gedaagde in conventie] de maatschap opgezegd per 1 januari 2023 wegens pensionering van [notaris] . Aan [notaris] is per 1 januari 2023 ontslag als notaris verleend. [eiser in conventie] heeft de notarispraktijk voortgezet onder de naam [bedrijf] .

2.6.

Bij brief van 9 juni 2022 heeft [eiser in conventie] aan [gedaagde in conventie] medegedeeld de huur van het kantoorpand op te zeggen tegen 1 juli 2023.

2.7.

In haar e-mail van 9 juni 2022 heeft [eiser in conventie] [gedaagde in conventie] onder andere bericht dat ze het pand per 31 december 2022 wil overnemen en vraagt zij wie [gedaagde in conventie] wil voorstellen als taxateur van het pand.

2.8.

[bedrijfsmakelaar 1] (hierna: [bedrijfsmakelaar 1] ) heeft in opdracht van [eiser in conventie] het pand getaxeerd. In het taxatierapport van 13 juli 2022 staat dat het pand per 6 juli 2022 is getaxeerd op € 670.000,00 marktwaarde kosten koper.

2.9.

Bij e-mail van 25 augustus 2022 geeft [gedaagde in conventie] onder meer aan dat voor het opzeggen van de huurovereenkomst door de maatschap twee handtekeningen zijn vereist en dat de opzegging enkel door [eiser in conventie] niet rechtsgeldig is.

2.10.

In opdracht van [gedaagde in conventie] heeft [bedrijfsmakelaar 2] B.V. (hierna: [bedrijfsmakelaar 2] ) het pand getaxeerd. In het taxatierapport van 22 september 2022 staat dat het pand per 25 juli 2022 is getaxeerd op € 830.000,00 marktwaarde kosten koper.

2.11.

Bij e-mail van 8 november 2022 heeft [eiser in conventie] aan [gedaagde in conventie] medegedeeld dat ze de voorgestelde verkoopopdracht van [bedrijfsmakelaar 2] voor het pand, welke nog niet is opgestuurd naar [bedrijfsmakelaar 2] , intrekt en dat ze de verkoopdracht definitief niet verstrekt.

2.12.

[eiser in conventie] heeft in haar brief van 30 januari 2023, die zowel per deurwaardersexploot, aangetekend als per e-mail is aangeboden aan [gedaagde in conventie] , een beroep gedaan op het verblijvingsbeding als voorzien in artikel 12 maatschapsovereenkomst. Ook doet ze een beroep op het voorkeursrecht tot koop van het onverdeelde aandeel van [gedaagde in conventie] van het pand overeenkomstig artikel 7 lid 5 maatschapsovereenkomst. Verder stelt zij voor dat de taxateurs [bedrijfsmakelaar 2] en [bedrijfsmakelaar 1] een derde taxateur benoemen met als opdracht de waarde van het pand binnen drie weken na benoeming vast te stellen, waarna zij het pand binnen twee maanden zal afnemen.

2.13.

Bij brief van 6 maart 2023 heeft [gedaagde in conventie] aan [eiser in conventie] bericht dat er een geschil is en vraagt hij of [eiser in conventie] het geschil wenst voor te leggen aan arbiters of aan de gewone rechter.

2.14.

[eiser in conventie] heeft € 203.697,00 aan voorschot op een uitkering van het maatschapsvermogen aan [gedaagde in conventie] voldaan.

3.1.

[eiser in conventie] vordert bij dagvaarding in kort geding - samengevat - uitvoerbaar bij voorraad:

1. [gedaagde in conventie] te veroordelen om binnen 7 dagen na dagtekening (primair) dan wel betekening (subsidiair) van het vonnis aan [bedrijfsmakelaar 2] opdracht te geven om binnen één week na deze opdracht samen met [bedrijfsmakelaar 1] een derde taxateur van de lijst van Rabobank aan te wijzen om samen de koopsom te bepalen waartegen [eiser in conventie] het aandeel van [gedaagde in conventie] in het pand kan overnemen. Deze vordering op straffe van verbeurte van een dwangsom van € 500,00 per dag dat [gedaagde in conventie] hiermee in gebreke blijft, met een maximum van € 50.000,00;

2. [gedaagde in conventie] te veroordelen in de proces- en nakosten, te vermeerderen met de wettelijke rente.

3.2.

[eiser in conventie] legt aan de vordering het volgende - samengevat - ten grondslag. Zij heeft jegens [gedaagde in conventie] een beroep gedaan op haar voorkeursrecht op grond van artikel 7 lid 5 jo. artikel 10 van de maatschapsovereenkomst dat haar het recht geeft het aandeel van [gedaagde in conventie] in het pand te kopen. [gedaagde in conventie] heeft de maatschap opgezegd en aan [notaris] is per 1 januari 2023 ontslag als notaris verleend, zodat er sprake is van een situatie zoals is opgenomen in artikel 10 van de maatschapsovereenkomst en [eiser in conventie] aldus een beroep kan doen op artikel 7 lid 5 van de maatschapsovereenkomst. Partijen hebben geen overeenstemming bereikt over de koopsom van het aandeel van [gedaagde in conventie] in het pand en beiden hebben een taxatie van het pand laten uitvoeren, zodat overeenkomstig artikel 7 lid 4 van de maatschapsovereenkomst de twee taxateurs een derde taxateur dienen te benoemen. [gedaagde in conventie] werkt hieraan niet mee waardoor het eigendom van het pand en het door [eiser in conventie] uitgeoefend voorkeursrecht met betrekking tot het pand niet afgewikkeld kan worden. [eiser in conventie] vordert daarom nakoming van hetgeen partijen zijn overeengekomen over de wijze waarop uitvoering moet worden gegeven aan het voorkeursrecht. [eiser in conventie] stelt verder dat de derde taxateur op de lijst met deskundigen die Rabobank hanteert dient te staan, omdat Rabobank voor de financiering vereist dat er een taxatie wordt uitgevoerd door een deskundige die op de lijst is vermeld. Tot slot voert [eiser in conventie] aan een spoedeisend belang te hebben, nu haar aanvraag bij Rabobank voor de financiering van het pand pas door kan gaan zodra de taxatiewaarde van het pand gereed is. Daarnaast heeft [eiser in conventie] in het kader van een stabiele voortzetting van de onderneming op korte termijn duidelijkheid en rust nodig met betrekking tot het eigendom van het pand waarin zij haar onderneming voert.

3.3.

[gedaagde in conventie] verzet zich tegen de toewijzing van de vorderingen van [eiser in conventie] , met veroordeling van [eiser in conventie] in de kosten van deze procedure.

3.4.

Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.

3.5.

[eiser in reconventie] vordert - samengevat - in voorwaardelijke reconventie, onder de voorwaarde dat geoordeeld wordt dat [verweerder in reconventie] voldoende spoedeisend belang bij haar vordering in conventie heeft, dat [verweerder in reconventie] wordt veroordeeld:

1. primair, om haar onverdeelde helft in het pand over te dragen aan [eiser in reconventie] , met bepaling:

1. dat de condities voor de overdracht gelijk zijn aan hetgeen in de gebruikelijke NVM koopakte is opgenomen;

2. dat de levering is voorzien op de 14e dag na het vonnis;

3. dat de verwervingssom zal worden bepaald op € 430.000,00;

4. at de verwervingssom door [eiser in reconventie] tot een bedrag van € 340.900,00 zal worden voldaan door verrekening met diens vordering op [verweerder in reconventie] tot uitbetaling van zijn maatschapskapitaal;

5. dat [verweerder in reconventie] een dwangsom verbeurt van € 500,00 per dag, met een maximum van € 50.000,00, dat zij na betekening van het vonnis met de overdracht in gebreke blijft;

6. dat [verweerder in reconventie] vanaf de overdracht de volledige huur dient te voldoen aan [eiser in reconventie] ;

7. dat [verweerder in reconventie] gehouden is om met [notaris] in overleg te treden over de hoogte van de huur;

2. subsidiair, tot betaling van € 340.900,00 aan voorschot op de uitkering van het maatschapskapitaal;

3. veroordeling in de proceskosten.

3.6.

[eiser in reconventie] legt aan de vorderingen het volgende - samengevat - ten grondslag. Hij voert aan dat het overnamerecht met betrekking tot het pand over en weer geldt en hij jegens [verweerder in reconventie] een beroep heeft gedaan tot overdracht van haar onverdeelde aandeel in het pand aan hem. [eiser in reconventie] stelt dat hij als meest gerede partij in aanmerking komt voor de eigendomsverwerving. Verder voert hij aan dat [verweerder in reconventie] zijn aandeel in het vermogen van de maatschap dient uit te keren. Hij stelt dat artikel 15 van de maatschapsovereenkomst zo dient te worden uitgelegd dat het maatschapskapitaal binnen één jaar nadat de beëindiging van de maatschap plaatsvond uitgekeerd dient te worden, zodat uitkering van het maatschapskapitaal thans opeisbaar is en [verweerder in reconventie] dit niet kan vasthouden. Tot slot stelt [eiser in reconventie] een spoedeisend belang te hebben bij zijn vorderingen omdat hij daarmee inkomsten kan verwerven.

3.7.

[verweerder in reconventie] voert verweer. [verweerder in reconventie] concludeert dat de voorzieningenrechter zich onbevoegd dient te verklaren. Voor zover de voorzieningenrechter wel bevoegd is, concludeert [verweerder in reconventie] tot niet-ontvankelijkheid van [eiser in reconventie] , dan wel tot afwijzing van de vorderingen van [eiser in reconventie] , met veroordeling van [eiser in reconventie] in de kosten van deze procedure, te vermeerderen met de wettelijke rente.

3.8.

Op de stellingen van partijen wordt hierna, voor zover van belang, nader ingegaan.